İş Yerinde Kalp Krizi İş Kazası Sayılır Mı? - Samsun Avukat

İş Kazalarının Çalışma Hayatındaki Önemi

İş kazaları, iş hayatının en önemli sorunlarından biridir. Gerek işçilerin sağlığını koruma gerekse işverenlerin hukuki sorumluluğunu belirleme açısından “iş kazası” kavramı hayati öneme sahiptir. Türkiye’de her yıl binlerce iş kazası yaşanmakta, birçok işçi hayatını kaybetmekte veya sakat kalmaktadır.

Bunun yanında, iş kazaları yalnızca makine kazaları, yüksekten düşme veya trafik kazalarıyla sınırlı değildir. İş yerinde geçirilen kalp krizi de iş kazası olarak değerlendirilebilir. Ancak bu durum her zaman otomatik olarak kabul edilmez. Hukuk, her somut olayın koşullarına göre değerlendirme yapar.

İş Kazası Nedir?

Türk Hukukunda İş Kazası Tanımı

5510 sayılı Sosyal Sigortalar ve Genel Sağlık Sigortası Kanunu’nun 13. maddesi, iş kazasını şu şekilde tanımlar:

İşyerinde bulunduğu sırada,
İşveren tarafından yürütülen iş nedeniyle,
Görevli olarak başka yere gönderildiğinde,
Emziren kadın sigortalının süt izninde,
İşe gidiş-geliş sırasında,

meydana gelen ve sigortalıyı bedenen ya da ruhen zarara uğratan olay iş kazasıdır.

SGK’ya Göre İş Kazası Tanımı

SGK uygulamalarında iş kazası, işçinin işyerinde veya iş ile bağlantılı bir yerde zarar görmesine yol açan her türlü olaydır.

Kalp Krizi Nedir? Tıbbi ve Hukuki Perspektif

Kalp krizi, kalbe giden damarların tıkanması sonucu kalbin yeterince oksijen alamamasıyla ortaya çıkan, ani ve hayati tehlike arz eden bir sağlık sorunudur.

Hukukta kalp krizi, bir “ani olay” olarak kabul edilebilir. Ancak bunun iş kazası sayılması için iş ile bağlantısının bulunması gerekir.

İş Yerinde Kalp Krizi Geçirilmesi Durumu

İşçi, işyerinde çalışırken kalp krizi geçirirse bu durum iş kazası olarak değerlendirilebilir. Özellikle yoğun iş yükü, stres ve yorgunluk krizle ilişkilendirildiğinde SGK tarafından iş kazası kabul edilir.

İşçi işyerinde bulunmasına rağmen çalışmaya başlamadan veya mesai bitiminde kalp krizi geçirirse, yine iş kazası kapsamında değerlendirilebilir. Çünkü işçi işyerinde bulunduğu sırada zarar görmüştür.

İş Yerinde Kalp Krizi İş Kazası Sayılır Mı?

Bu sorunun cevabı “evet”, ancak bazı şartlarla.

Yargıtay’ın yerleşik içtihatlarına göre, işçinin işyerinde veya işle bağlantılı bir yerde geçirdiği kalp krizi, “ani ve dıştan gelen bir olay” unsuru taşıdığından iş kazası kabul edilmektedir.
SGK uygulamaları da aynı yöndedir. İşyerinde geçirilen kalp krizi, iş kazası olarak bildirilmelidir.

Örneğin, işçi işyerinde yoğun stres altında çalışırken kalp krizi geçirirse bu açıkça iş kazasıdır. Ancak işçinin önceden var olan kalp rahatsızlığıyla ilgili bir kriz söz konusuysa, bunun iş ile ilgisi ayrıca araştırılır.

İş Kazası Şartları ve Kalp Krizi

Bir olayın iş kazası sayılması için üç temel unsur aranır:

1. Ani Olay Unsuru

Kalp krizi ani bir olaydır. Bu nedenle iş kazası tanımındaki “ani olay” unsurunu karşılar.

2. İş İlişkisi ile Bağlantı Unsuru

Kalp krizi, işyerinde veya işle bağlantılı bir yerde gerçekleşmelidir. İşin niteliği, stres ve iş yüküyle ilişkilendirilirse iş kazası kabul edilir.

3. Bedensel ve Ruhsal Zarar Unsuru

Kalp krizi işçiyi bedenen etkileyerek geçici veya kalıcı zarar doğurur. Bu da iş kazası tanımını karşılayan bir durumdur.

Kalp Krizi İş Kazası Kabul Edilen Durumlar

Kalp krizinin iş kazası sayılıp sayılmayacağı, olayın koşullarına bağlıdır. Özellikle bazı durumlarda Yargıtay kararları ve SGK uygulamaları doğrultusunda kalp krizi kesin olarak iş kazası kabul edilmektedir.

1. Yoğun Çalışma Stresi

İşçi, aşırı iş yükü ve işveren baskısı altında çalışıyorsa, bu stres kalp krizini tetiklemiş olabilir. Örneğin, satış hedeflerini tutturmak için sürekli baskı gören bir çalışanın kriz geçirmesi, iş kazası sayılmaktadır.

2. Fazla Mesai

Normal mesai süresinin üstünde, uzun saatler boyunca çalışan işçilerde yorgunluk ve stres kalp krizine yol açabilir. Yargıtay kararlarında, fazla mesai sonrası kriz yaşayan işçiler iş kazası kapsamında değerlendirilmiştir.

3. Aşırı Fiziksel Yorgunluk

Ağır işlerde çalışan, sürekli beden gücü kullanan işçilerin kalp krizi geçirmesi doğrudan işin koşullarıyla ilişkilidir. Bu da iş kazası sayılır.

4. Psikolojik Baskı ve Mobbing

İşveren veya yöneticilerin sürekli baskısı altında olan işçilerin kalp krizi geçirmesi de iş kazasıdır. Çünkü burada kriz, doğrudan iş ilişkisiyle bağlantılıdır.

Kalp Krizi İş Kazası Sayılmayan Durumlar

Her kalp krizi iş kazası olarak kabul edilmez. Bazı hallerde iş ile bağlantı kurmak mümkün değildir.

1. İşle İlgisi Olmayan Sağlık Sorunları

İşçinin tamamen kişisel sağlık sorunlarından kaynaklanan ve iş ile ilgisi bulunmayan bir kriz iş kazası sayılmaz. Örneğin, işçi işyerinde sigara içerken aniden kriz geçirirse, bu iş kazası olmayabilir.

2. Kendi Kusuruyla Bağlantılı Durumlar

İşçinin kendi sağlık kontrollerini ihmal etmesi, doktor önerilerini dinlememesi veya aşırı riskli yaşam tarzı nedeniyle kriz yaşaması iş kazası kabul edilmeyebilir.

3. İş Dışı Sebepler

İşyerinde bulunmasına rağmen işle ilgisi olmayan bir faaliyette (örneğin, özel spor yaparken veya kavga sırasında) kalp krizi geçirirse iş kazası kabul edilmez.

İşverenin Sorumluluğu

İşverenin temel görevi, işçilerin sağlığını ve güvenliğini korumaktır. Bu yükümlülük 6331 sayılı İş Sağlığı ve Güvenliği Kanunu ile güvence altına alınmıştır.

1. İş Sağlığı ve Güvenliği Yükümlülüğü

İşveren, riskleri önceden öngörmeli ve gerekli önlemleri almalıdır. İşçilerin sağlık raporlarını düzenli olarak kontrol etmek de bu kapsamda değerlendirilmektedir.

2. Risk Değerlendirmesi

Kalp rahatsızlığı risk taşıyan çalışanların iş yükü buna uygun şekilde ayarlanmalıdır. Aksi halde işverenin sorumluluğu doğar.

3. İşçinin Sağlık Kontrolleri

Periyodik sağlık kontrolleri yapılmalı, raporlar incelenmeli ve riskli çalışanlar uygun işlere yönlendirilmelidir.

Eğer işveren bu yükümlülükleri ihmal etmişse ve işçi bu nedenle kriz geçirmişse, işveren tazminat ödemekle yükümlüdür.

İşçinin Hakları

Kalp krizi iş kazası sayıldığında işçiye ve ailesine çeşitli haklar tanınır.

1. Maddi Tazminat

İşçinin tedavi masrafları işverenden talep edilebilir. Ayrıca iş göremezlik durumunda SGK’dan gelir bağlanır.

2. Manevi Tazminat

İşçi veya ölen işçinin ailesi, yaşadıkları acı nedeniyle manevi tazminat talep edebilir.

3. Sürekli İş Göremezlik Geliri

Kalıcı hasar oluşursa işçiye sürekli iş göremezlik geliri bağlanır.

4. Ölüm Halinde Hak Sahiplerine Destek Tazminatı

İşçi kalp krizi sonucu yaşamını yitirirse, eşi, çocukları ve bakmakla yükümlü olduğu kişiler SGK’dan gelir alır. Ayrıca işverenden destekten yoksun kalma tazminatı talep edebilirler.

SGK İş Kazası Bildirimi ve Süreç

1. Bildirim Süresi

İşveren, kalp krizini 3 iş günü içinde SGK’ya bildirmek zorundadır.

2. SGK’ya Bildirim Yükümlülüğü

Bildirim yapılmazsa işveren idari para cezası ile karşılaşır.

3. Müfettiş İncelemesi

SGK müfettişleri olay yerinde inceleme yaparak krizin iş kazası olup olmadığını belirler. Bu rapor, işçinin haklarının kullanılmasında belirleyici olur.

Kalp Krizinde İş Sağlığı ve Güvenliği Önlemleri

İşyerinde yaşanan kalp krizlerinde en önemli noktalardan biri, işverenin iş sağlığı ve güvenliği yükümlülükleridir. İşverenin aldığı veya almadığı tedbirler, kalp krizinin iş kazası sayılıp sayılmamasında ve sorumluluğun belirlenmesinde kritik rol oynar.

1. İlk Yardım Tedbirleri

Her işyerinde, işçi sayısına göre yeterli sayıda ilk yardım eğitimi almış personel bulundurulmalıdır. Kalp krizi anında yapılacak temel ilk yardım (kalp masajı, suni teneffüs, defibrilatör cihazı kullanımı) işçinin hayatını kurtarabilir.

2. Acil Müdahale Planı

İşveren, kriz anında hızlı ve etkili müdahaleyi sağlamak için acil durum planı hazırlamalıdır. Ambulans çağırma, sağlık kuruluşuna en hızlı ulaşım yolları gibi prosedürler önceden belirlenmelidir.

3. Sağlık Raporlarının Önemi

Özellikle ağır ve stresli işlerde çalışan işçilerin düzenli olarak sağlık raporu alması zorunludur. Kalp hastalığı riski olan işçilerin iş yükü buna uygun şekilde düzenlenmezse, işverenin sorumluluğu doğar.

4. Risk Gruplarının Belirlenmesi

İleri yaşta, sigara kullanan, yüksek tansiyon veya şeker hastalığı olan işçiler kalp krizi açısından risk grubundadır. İşveren bu durumu göz önünde bulundurarak görev dağılımı yapmalıdır.

Kalp Krizi ve İşverenin Tazminat Sorumluluğu

İşverenin hukuki sorumluluğu, kalp krizinin iş kazası olarak kabul edilmesiyle birlikte devreye girer.

1. Kusur Oranına Göre Tazminat

Eğer kriz, işçinin kendi sağlık sorunlarından kaynaklanıyorsa işverenin kusur oranı düşük olabilir. Ancak işin koşulları krizi tetiklediyse işverenin sorumluluğu artar.

2. Maddi Tazminat

İşveren, işçinin tedavi masraflarını ve iş göremezlik nedeniyle uğradığı gelir kaybını karşılamak zorunda kalabilir.

3. Manevi Tazminat

İşçi veya ölümü halinde yakınları, manevi tazminat talebinde bulunabilir. Yargıtay, kalp krizi nedeniyle hayatını kaybeden işçilerin ailelerine manevi tazminat ödenmesine karar vermiştir.

4. Rücu Davaları

SGK, işçiye yaptığı ödemelerden sonra işverene rücu davası açabilir. Bu durumda işveren, SGK’nın yaptığı ödemeleri geri ödemekle yükümlü kalabilir.

İş Yerinde Kalp Krizi İş Kazası Sayılır Mı?

Sonuç olarak; işyerinde geçirilen kalp krizi çoğu durumda iş kazası olarak kabul edilmektedir. SGK uygulamaları ve Yargıtay kararları bu yöndedir. Ancak her olayın koşulları ayrı değerlendirilir.

Eğer kriz, iş yükü, stres, fazla mesai, ağır iş koşulları gibi faktörlerle bağlantılıysa kesin olarak iş kazasıdır.
İşle ilgisi olmayan kişisel sağlık sorunlarından kaynaklı krizlerde ise iş kazası kabul edilmeyebilir.

Bu nedenle işverenlerin, iş sağlığı ve güvenliği tedbirlerini eksiksiz yerine getirmesi, işçilerin ise sağlık kontrollerini düzenli yaptırması son derece önemlidir.