İşçinin Görev ve İşyeri Değişikliği - Samsun İş Davası Avukatı

İşçinin Görev ve İşyeri Değişikliğinde Haklarınız ve Fesih Süreçleri

İş hayatında, işverenlerin operasyonel ihtiyaçlar, ekonomik zorunluluklar veya yeniden yapılanma gibi nedenlerle işçinin görev yerini veya işyerini değiştirmesi sıkça karşılaşılan bir durumdur. Bu değişiklikler, işçi için yeni bir başlangıç fırsatı olabileceği gibi, mevcut yaşam düzenini altüst eden ve ciddi mağduriyetlere yol açan bir durum da olabilir. Türk İş Hukuku, bu tür değişiklikleri belirli kurallara bağlayarak hem işverenin yönetim hakkını güvence altına almış hem de işçinin çalışma koşullarında yapılacak esaslı değişikliklere karşı korunmasını sağlamıştır. İşçinin görev ve işyeri değişikliği, hem işçinin hem de işverenin hak ve yükümlülüklerini yakından ilgilendiren, yasal sınırları İş Kanunu ve Yargıtay içtihatları ile belirlenmiş kritik bir konudur.

Görev ve İşyeri Değişikliği Nedir?

Görev değişikliği, iş sözleşmesinde veya işe alım sırasında belirlenen görev ve sorumlulukların dışında, işçinin farklı bir pozisyonda veya farklı birimlerde çalıştırılmasıdır. Örneğin, bir satış müdürünün muhasebe departmanında görevlendirilmesi gibi. İşyeri değişikliği, işçinin hizmetini sunduğu fiziksel mekanın değiştirilmesidir. Bu değişiklik, aynı şehir içinde farklı bir şubeye veya başka bir şehre nakil şeklinde olabilir. Her iki değişiklik de, işçinin çalışma koşullarında esaslı bir değişiklik teşkil edebilir.

Hukuki Dayanak: İş Kanunu ve Esaslı Değişiklik

İşçinin çalışma koşullarında değişiklik, 4857 sayılı İş Kanunu'nun 22. maddesi ile düzenlenmiştir. Bu maddeye göre:

İşveren, iş sözleşmesiyle veya sözleşmenin eki niteliğindeki işyeri iç yönetmeliği veya benzeri bir metinle belirlenmiş çalışma koşullarında, ancak işçinin yazılı onayı ile esaslı bir değişiklik yapabilir.
İşçinin yazılı onayını almayan işveren, değişikliği yapamaz. Aksi takdirde, değişiklik geçersiz sayılır.
Bu kuralın istisnası, değişikliğin işverenin yönetim hakkı kapsamında, makul ve geçici olmasıdır. Örneğin, işyeri içinde aynı vasıftaki farklı bir masaya geçici olarak görevlendirilme gibi durumlar, esaslı değişiklik sayılmayabilir.

Çalışma Koşullarında Esaslı Değişiklik Nedir?

Bir değişikliğin "esaslı" olup olmadığı, her somut olaya göre değerlendirilir. Ancak Yargıtay kararları doğrultusunda esaslı değişiklik olarak kabul edilen durumlar şunlardır:

İşyerinin Değiştirilmesi: Özellikle farklı bir şehre nakil, işçi ve ailesi için yaşam koşullarında köklü bir değişiklik oluşturacağından esaslı değişiklik olarak kabul edilir.
Görevin Değiştirilmesi: İşçinin uzmanlık alanı, vasfı ve kariyerine uygun olmayan, aşağılayıcı veya ücretinde azalmaya neden olan görev değişiklikleri esaslıdır.
Ücrette Azalma: Görev veya işyeri değişikliği olmasa bile, işçinin ücretinde, priminde veya yan haklarında yapılan değişiklikler esaslıdır.
Çalışma Saatleri: İşçinin çalışma saatlerinin, haftanın günlerinin veya vardiya sisteminin değiştirilmesi de esaslı değişiklik sayılabilir.

Görev Değişikliğini Kabul Etmeyen İşçi Ne Yapmalıdır?

İşveren, işçinin çalışma koşullarında esaslı bir değişiklik yapmak istediğinde, bu değişikliği yazılı olarak işçiye bildirmek ve işçinin yazılı onayını almak zorundadır. Bu bildirim sonrasında işçinin izlemesi gereken yol şöyledir:

6 İş Günü İçinde İtiraz: İşçi, işverenin yaptığı değişikliği içeren yazılı bildirimi tebellüğ ettiği tarihten itibaren 6 iş günü içinde bu değişikliği kabul etmediğini yine yazılı olarak işverene bildirmelidir. Bu süre hak düşürücü bir süredir ve kaçırılmaması çok önemlidir.
İtiraz Sonrası Fesih: İşçinin değişikliği kabul etmemesi durumunda, işveren bu değişikliği gerçekleştiremez. Ancak işveren, değişikliğin geçerli bir nedene dayandığını ve başka türlü bir çözüm bulamadığını ispatlayarak, sözleşmeyi feshedebilir. Bu durumda fesih, geçerli fesih niteliğindedir. Ancak, işverenin feshi haklı bir nedene dayandırması zordur.

İş Hukuku Hakkında Sıkça Sorulan Sorular (SSS)

1. İşverenim beni başka bir şehre nakletmek istedi, kabul etmek zorunda mıyım?

Hayır, başka bir şehre nakil, çalışma koşullarında esaslı ve köklü bir değişiklik olduğundan, kabul etmek zorunda değilsiniz. İşverenin bu değişikliği yapabilmesi için sizin yazılı onayınızı alması gerekir. Yazılı onay vermezseniz, işveren bu değişikliği yapamaz.

2. Görev değişikliğini kabul etmezsem işten çıkarılabilir miyim?

İşveren, görev değişikliğini kabul etmediğiniz için sizi işten çıkarırsa, bu fesih haksız sayılabilir. Bu durumda, işe iade davası açarak işe geri dönme hakkınız olduğu gibi, kıdem ve ihbar tazminatınızı da talep etme hakkınız vardır.

3. Çalışma koşullarımda esaslı değişiklik yapıldığında ne kadar sürede itiraz etmeliyim?

İşverenin size esaslı değişikliği yazılı olarak bildirmesinden itibaren 6 iş günü içinde bu değişikliği kabul etmediğinizi yine yazılı olarak bildirmelisiniz. Bu süre hak düşürücüdür.

4. İş sözleşmemde "işveren beni istediği birimde çalıştırabilir" yazıyor, yine de görev değişikliğine itiraz edebilir miyim?

Sözleşmenizdeki bu tarz genel hükümler, işverene sınırsız bir yönetim hakkı vermez. Yapılan değişikliğin sizin mesleki vasfınıza, tecrübenize ve onurunuza uygun olması gerekir. Eğer değişiklik, bu sınırları aşarsa, yine de itiraz hakkınızı kullanabilir ve haklı fesih hakkınızı talep edebilirsiniz.

5. İşverenim görevimi değiştirdi ve ücretimi düşürdü, ne yapmalıyım?

Bu durum, hem esaslı değişiklik hem de ücrette azalma anlamına geldiği için işçi için haklı fesih nedenidir. Bu durumda sözleşmenizi tek taraflı olarak feshederek kıdem tazminatınızı talep edebilirsiniz. Ancak bu süreci bir avukat desteğiyle yönetmeniz hak kaybı yaşamamanız için önemlidir.

6. Görev değişikliğini kabul etmeyen işçi işe iade davası açabilir mi?

Evet, işçi, işverenin esaslı değişiklik teklifini reddettiği için işten çıkarılırsa ve işverenin bu feshin geçerli bir nedene dayandığını ispatlayamaması durumunda, işe iade davası açabilir. Ancak, işçinin işe iade davası açabilmesi için en az 6 aydır o işyerinde çalışıyor olması ve işyerinde en az 30 işçinin çalışıyor olması gereklidir.