İnfazın Ertelenmesi Nedir? Erteleme Halleri - Samsun Avukat

Türk hukuk sisteminde Ceza ve güvenlik tedbirlerinin infazı ile ulaşılmak istenilen temel amaç, öncelikle genel ve özel önlemeyi sağlamak, bu maksatla hükümlünün yeniden suç işlemesini engelleyici etkenleri güçlendirmek, toplumu suça karşı korumak, hükümlünün; yeniden sosyalleşmesini teşvik etmek, üretken ve kanunlara, nizamlara ve toplumsal kurallara saygılı, sorumluluk taşıyan bir yaşam biçimine uyumunu kolaylaştırmaktır. Mahkûmiyet hükümleri kesinleşmedikçe infaz olunamaz. Mahkeme, kesinleşen ve yerine getirilmesini onayladığı cezaya ilişkin hükmü Cumhuriyet Başsavcılığına gönderir. Bu hükme göre cezanın infazı Cumhuriyet savcısı tarafından izlenir ve denetlenir. Türk hukukunda ceza infazının ertelenmesi, belirli koşullarda mahkumiyetin infazının belirli bir süre için ertelenmesine olanak tanıyan bir kurumdur. İnfazın ertelenmesi, temel olarak Ceza ve Güvenlik Tedbirlerinin İnfazı Hakkında Kanun’da (CGTİHK) düzenlenmiştir.

İnfazın ertelenmesinin istenebileceği haller nelerdir?

Hükümlünün istemiyle infazın ertelenmesi

Kasten işlenen suçlarda üç yıl, taksirle işlenen suçlarda ise beş yıl veya daha az süreli hapis cezalarının infazı, çağrı üzerine gelen hükümlünün istemi üzerine, Cumhuriyet Başsavcılığınca ertelenebilir. Kasten işlenen suçlarda üç yıldan, taksirle işlenen suçlarda ise beş yıldan fazla hapis hükmünde direkt yakalama çıkarılabilir. Çağrı kâğıdı, hükümde gösterilen adrese tebliğ edilir. Hükümlü, adres değişikliklerini mahkemeye veya Cumhuriyet Başsavcılığına bildirmekle yükümlüdür. Aksi hâlde hükümde gösterilen adreste yapılan tebligat geçerlidir. Hükümlü, hapis cezası veya güvenlik tedbirinin infazı için gönderilen çağrı kâğıdının tebliği üzerine on gün içinde gelmez, kaçar ya da kaçacağına dair şüphe uyandırırsa, Cumhuriyet savcısı yakalama emri çıkarır.

Hakkında çağrı kağıdı çıkarılan ve tebliğ tarihinden itibaren 10 gün içinde infaz savcılığına gelerek teslim olan hükümlü, geçerli bir mazeret göstermesi durumunda Cumhuriyet Başsavcılığınca hüküm ertelenebilir. Erteleme, her defasında bir yılı geçmemek üzere en fazla iki kez uygulanabilir. Ertelemeyi gerektirecek mazeret doğru ve ertelemeyi gerektirecek nitelikte olmalıdır. Erteleme isteminin kabulü, güvence gösterilmesine veya diğer bir şarta bağlanabilir. Erteleme isteme dilekçesi ertelemeyi haklı kılacak nitelikte olmalıdır.

Hapis cezalarının infazına başlanmış olsa bile, hükümlünün yükseköğrenimini bitirebilmesi, ana, baba, eş veya çocuklarının ölümü veya bu kişilerin sürekli hastalık veya malullükleri nedeniyle ailenin ticari faaliyetlerinin yürütülebilmesinin veya tarım topraklarının işlenebilmesinin imkânsız hâle gelmesi veya hükümlünün eş veya çocuklarının sürekli hastalık veya malullükleri nedeniyle bakıma muhtaç olmaları ya da hükümlünün hastalığının sürekli bir tedaviyi gerektirmesi gibi zorunlu ve çok ivedi hâllerde, Cumhuriyet Başsavcılığınca bir yılı geçmeyen sürelerle hapis cezasının infazına ara verilebilir. Ancak bu ara verme iki defadan fazla olamaz.

Hapis cezasının infazının hastalık nedeni ile ertelenmesi

(1) Akıl hastalığına tutulan hükümlünün cezasının infazı geriye bırakılır ve hükümlü, iyileşinceye kadar Türk Ceza Kanununun 57 nci maddesinde belirtilen sağlık kurumunda koruma ve tedavi altına alınır. Sağlık kurumunda geçen süreler cezaevinde geçmiş sayılır.

(2) Diğer hastalıklarda cezanın infazına, resmî sağlık kuruluşlarının mahkûmlara ayrılan bölümlerinde devam olunur. Ancak bu durumda bile hapis cezasının infazı, mahkûmun hayatı için kesin bir tehlike teşkil ediyorsa mahkûmun cezasının infazı iyileşinceye kadar geri bırakılır.

(3) Yukarıdaki fıkralarda belirtilen geri bırakma kararı, Adlî Tıp Kurumunca düzenlenen ya da Adalet Bakanlığınca belirlenen tam teşekküllü hastanelerin sağlık kurullarınca düzenlenip Adlî Tıp Kurumunca onaylanan rapor üzerine, infazın yapıldığı yer Cumhuriyet Başsavcılığınca verilir. Geri bırakma kararı, mahkûmun tâbi olacağı yükümlülükler belirtilmek suretiyle kendisine ve yasal temsilcisine tebliğ edilir. Mahkûmun geri bırakma süresi içinde bulunacağı yer, kendisi veya yasal temsilcisi tarafından ilgili Cumhuriyet Başsavcılığına bildirilir. Mahkûmun sağlık durumu, geri bırakma kararını veren Cumhuriyet Başsavcılığınca veya onun istemi üzerine, bulunduğu veya tedavisinin yapıldığı yer Cumhuriyet Başsavcılığınca, sağlık raporunda belirtilen sürelere, bir süre bulunmadığı takdirde birer yıllık dönemlere göre bu fıkrada yazılı usule uygun olarak incelettirilir. İnceleme sonuçlarına göre geri bırakma kararını veren Cumhuriyet Başsavcılığınca, geri bırakmanın devam edip etmeyeceğine karar verilir. Geri bırakma kararını veren Cumhuriyet Başsavcılığının istemi üzerine, mahkûmun izlenmesine yönelik tedbirler, bildirimin yapıldığı yerde bulunan kolluk makam ve memurlarınca yerine getirilir. Bu fıkrada yazılı yükümlülüklere aykırı hareket edilmesi hâlinde geri bırakma kararı, kararı veren Cumhuriyet Başsavcılığınca kaldırılır. Bu karara karşı infaz hâkimliğine başvurulabilir.

(4) Hapis cezasının infazı, gebe olan veya doğurduğu tarihten itibaren bir yıl altı ay geçmemiş bulunan kadınlar hakkında geri bırakılır. Çocuk ölmüş veya anasından başka birine verilmiş olursa, doğumdan itibaren iki ay geçince ceza infaz olunur.

(5) Kapalı ceza infaz kurumuna girdikten sonra gebe kalanlardan koşullu salıverilmesine altı yıldan fazla süre kalanlar ile eylem ve tutumları nedeniyle tehlikeli sayılanlar hakkında dördüncü fıkra hükümleri uygulanmaz. Bu kişilerin cezasının dördüncü fıkrada öngörülen kısmı, ceza infaz kurumlarında kendileri için düzenlenen uygun yerlerde infaz olunur.

(6) Maruz kaldığı ağır bir hastalık veya engellilik nedeniyle ceza infaz kurumu koşullarında hayatını yalnız idame ettiremeyen ve toplum güvenliği bakımından ağır ve somut tehlike oluşturmayacağı değerlendirilen mahkûmun cezasının infazı üçüncü fıkrada belirlenen usule göre iyileşinceye kadar geri bırakılabilir.

Çocuğunun hastalığı nedeniyle kadın hükümlünün cezasının infazının ertelenmesi

(1) İnfazına başlanmış olsa bile, toplam on yıl veya daha az süreli hapis cezasına mahkûm olan veya adli para cezası infaz sürecinde hapis cezasına çevrilen kadın hükümlünün, engelliliği nedeniyle bakıma muhtaç olan veya ağır bir hastalığa maruz kalan on sekiz yaşını doldurmamış çocuğunun bulunması ve toplum güvenliği bakımından ağır ve somut tehlike oluşturmayacağının değerlendirilmesi hâlinde, cezasının infazı Cumhuriyet Başsavcılığınca bir yıla kadar ertelenebilir. Erteleme süresi her defasında altı ayı geçmemek üzere en çok dört kez uzatılabilir. Erteleme süresi içinde zamanaşımı işlemez. Çocuğun engellilik nedeniyle bakıma muhtaç olma veya ağır hastalık hâli, 16 ncı maddenin üçüncü fıkrasına göre belirlenir. Erteleme süresi içinde; hükümlünün ertelemenin amacına veya yükümlülüklere aykırı davrandığının denetimli serbestlik müdürlüğü veya kolluk birimlerince tespit edilmesi, hükümlü hakkında kasten işlenen bir suçtan dolayı kamu davası açılması veya çocuğun iyileşmesi hâlinde, erteleme kararı kaldırılarak ceza derhâl infaz olunur. Hükümlü, Cumhuriyet savcısı tarafından erteleme süresi içinde;

a) Belirli bir yerleşim bölgesini terk etmemek,

b) Belirlenen yerlere, belirtilen süreler içinde düzenli olarak başvurmak,

c) Ekonomik durumu göz önünde bulundurularak belirlenen güvence miktarını yatırmak,

yükümlülüklerinden en az birine tâbi tutulur. Hükümlü hakkında ayrıca Cumhuriyet savcısı tarafından yurt dışına çıkamama yükümlülüğü konulur.

Akıl hastalığı dışında ruhsal rahatsızlığı olan hükümlülerin cezalarının infazı

(1)Hapsedilme ve diğer nedenlerden kaynaklanan akıl hastalığı dışında ruhsal rahatsızlıkları bulunup da ruh ve sinir hastalıkları hastanelerinde tutulmaları gerekli görülmeyerek infaz kurumlarına geri gönderilenlerin cezaları, belirlenen infaz kurumlarının mahsus bölümlerinde infaz edilir.

(2) Birinci fıkrada belirtilenlerin cezalarının infazı için belirlenen infaz kurumlarının ihtiyaç duyduğu uzman ve diğer tıp görevlileri, Sağlık Bakanlığınca karşılanır.

Askerlik nedeniyle erteleme

Yoklamaları veya askere sevkleri sırasında tutuklu, hükmen tutuklu veya hükümlü oldukları tespit edilenlerin askerlikleri ertelenir. Bu durumdaki yükümlüler ile hakkında “denetimli serbestlik” kararı verilenlerin bilgileri elektronik ortamda Bakanlıkça alınarak askeralma kayıtlarına işlenir ve yükümlülerin denetimli serbestlik süresince askerlikleri ertelenir. Bu bilgiler Adalet Bakanlığınca güncel bulundurulur.

Cezaevine girdikleri tarihler dikkate alınarak;

a)  Yoklama döneminde veya yoklama kaçağı durumunda bulunan tutuklu ve hükmen tutukluların askerlikleri o yılın sonuna, hükümlülerin askerlikleri ise şartlı tahliye tarihine kadar ertelenir. Tahliye olmadıkları sürece tutukluların ve hükmen tutukluların ertelemesine yıllık olarak devam edilir. Tutuklu, hükmen tutuklu veya hükümlüler tahliye edildikleri yıl askerlik çağına giren doğumlularla birlikte yoklamaya tabi tutulur.

b) Sınıflandırılmalarını müteakip veya bakaya iken cezaevine girenlerin askerlikleri tahliye tarihine kadar ertelenir, bunlar tahliyelerini takip eden ilk sınıflandırma döneminin ilk celp ve sevk döneminde sevk edilirler.

c) Hükümlülük ve tutukluluk öncesi yoklama kaçağı durumunda bulunan hükümlü, tutuklu ve hükmen tutuklular tahliyelerini takip eden 15 günlük süre içerisinde yoklamalarını yaptırmak zorundadır. Bu süre içerisinde yoklamalarını yaptırmayanlar hakkında 101 inci madde kapsamında işlem yapılır. Bunlar ilk sınıflandırma döneminin ilk celp ve sevk döneminde sevke tabi tutulur.

ç) Yoklama kaçağı veya bakaya kaldıktan sonra bu madde kapsamında ertelemesi yapılanların, erteleme süresi içinde veya sevke tabi tutulacağı tarihe kadar askerlikleri, 49 uncu, 50 nci, 51 inci ve 59 uncu maddeler kapsamındaki durumlar hariç ertelenmez.

Hakkında adli kontrol kararı verilenler, adli kontrol kararının niteliğine uygun düştüğü takdirde ve yargılamanın yürütüldüğü mahkeme tarafından aksi yönde bir karar verilmedikçe, tabi oldukları statüde silahaltına alınırlar. Silahaltına alınan bu durumdaki yükümlülerin birlik adı ve adresi ilgili mahkemeye bildirilir. Mahkemece silahaltına alınması uygun görülmeyen yükümlülerin askerlikleri adli kontrol süresince ertelenir. Adli kontrol kararının kaldırılması halinde ise yükümlü hakkında bu madde hükümlerince işlem tesis edilir.

Yurt dışında tutuklu, hükmen tutuklu veya hükümlü olduğu anlaşılanların askerlik işlemleri bu maddedeki esaslara göre yürütülür.

İnfazın ertelenmesi istenemeyecek haller

a) Terör suçları, örgüt faaliyetleri çerçevesinde işlenen suçlar ve cinsel dokunulmazlığa karşı işlenen suçlardan mahkûm olanlar,

b) Mükerrirlere özgü infaz rejimi uygulanmasına karar verilenler,

c) Disiplin veya tazyik hapsine mahkûm olanlar,

hakkında uygulanmaz.

 Samsun avukat

Samsun avukat