İmar Planının İptali Davası ve İtiraz Süreci - Samsun idare Avukatı

İmar Planının İptali Davası ve İtiraz Süreci

Şehirlerimizin ve yerleşim yerlerimizin geleceğini şekillendiren en önemli araçlardan biri imar planlarıdır. İmar planları, bir bölgenin nasıl kullanılacağını, hangi alanların konut, ticaret, sanayi veya yeşil alan olarak ayrılacağını belirleyen haritalar ve planlardır. Ancak, bazen bu planlar hukuka, kamu yararına veya mülkiyet haklarına aykırı olabilir. Bu gibi durumlarda, planın hukuka aykırı kısımlarının veya tamamının iptal edilmesi için idarî işlemin iptali davası açma hakkı bulunmaktadır. İmar planlarının iptali davası, bireylerin idarenin hukuka bağlılığını denetlemesi açısından kritik bir öneme sahiptir.

Bu makalede, imar planının iptali davasının ne olduğunu, hangi durumlarda bu davanın açılabileceğini, dava açma sürelerini, itiraz ve dava sürecini, dava masraflarını ve bu konuda en çok merak edilen soruları ayrıntılı bir şekilde ele alacağız.

İmar Planı Nedir ve Hukuki Dayanağı

İmar planları, 3194 sayılı İmar Kanunu'na göre, nazım imar planı ve uygulama imar planı olmak üzere iki ana kategoride incelenir.

Nazım İmar Planı: Mevcut ve gelecekteki nüfus yoğunluğunu, yerleşim alanlarını, ulaşım ağlarını ve genel kullanım kararlarını belirleyen büyük ölçekli plandır.
Uygulama İmar Planı: Nazım imar planına uygun olarak hazırlanmış, parsellerin sınırlarını, yapılaşma koşullarını ve detaylı kullanım kararlarını gösteren daha küçük ölçekli plandır.

İmar planlarının hukuki dayanağı, Anayasa, İmar Kanunu ve ilgili yönetmeliklerdir. Bu planlar, kamu yararını gözetmek ve planlama ilkelerine uygun olmak zorundadır.

İmar Hukukunda Bilinmesi Gereken Tanımlar

Nazım İmar Planı; varsa bölge planlarının mekâna ilişkin genel ilkelerine ve varsa çevre düzeni planlarına uygun olarak halihazır haritalar üzerine, yine varsa kadastral durumu işlenmiş olarak çizilen ve arazi parçalarının; genel kullanış biçimlerini, yerleşme alanlarının gelişme yön ve büyüklüklerini, nüfus yoğunlukları ve eşiklerini, ulaşım sistemlerini göstermek ve uygulama imar planlarının hazırlanmasına esas olmak üzere düzenlenen, plan hükümleri ve raporuyla beraber bütün olan plandır.
Uygulama İmar Planı; tasdikli halihazır haritalar üzerine varsa kadastral durumu işlenmiş olarak nazım imar planı esaslarına göre çizilen ve çeşitli bölgelerin yapı adalarını, bunların yoğunluk ve düzenini, yolları ve uygulama için gerekli imar uygulama programlarına esas olacak uygulama etaplarını ve diğer bilgileri ayrıntıları ile gösteren plandır.
Yerleşme Alanı; imar planı sınırı içindeki yerleşik ve gelişme alanlarının tümüdür.
İmar Adası; imar planındaki esaslara göre meydana gelen adadır.
İmar Hakkı Aktarımı; 1/1000 ölçekli uygulama imar planının bulunduğu, arazi ve arsa düzenlemesi yapılmış ya da yapılması mümkün olmayan alanlarda, parselin tamamının ya da bir kısmının umumi ve kamu hizmet alanlarında kalması sebebiyle parsel üzerinde özel mülkiyete konu yapılaşma hakkının verilememesi durumunda, verilemeyen emsale esas inşaat hakkının başka parsel ya da parsellere imar planı kararı ile taşınması işlemidir.
İmar Parseli; İmar adaları içerisindeki kadastro parsellerinin İmar Kanunu, İmar Planı ve yönetmelik esaslarına göre düzenlenmiş şeklidir.
Kadastro Adası; kadastro yapıldığı zaman var olan adadır.
Kadastro Parseli; kadastro yapıldığı zaman kadastro adaları içinde bulunan mülkiyeti tescilli parseldir.
Yapı; karada ve suda, daimi veya muvakkat, resmi ve hususi yeraltı ve yerüstü inşaatı ile bunların ilave, değişiklik ve tamirlerini içine alan sabit ve müteharrik tesislerdir.
Bina; kendi başına kullanılabilen, üstü örtülü ve insanların içine girebilecekleri ve insanların oturma, çalışma, eğlenme veya dinlenmelerine veya ibadet etmelerine yarıyan, hayvanların ve eşyaların korunmasına yarayan yapılardır.
Su yolu; imar planı kararıyla yapay olarak oluşturulan ve deniz araçlarıyla ulaşımın sağlandığı su geçididir.
İlgili idare; belediye ve mücavir alan sınırları içinde belediye, dışında valiliktir.
Bakanlık; Bayındırlık ve İskan Bakanlığıdır.
Mücavir Alan; imar mevzuatı bakımından belediyelerin kontrol ve mesuliyeti altına verilmiş olan alanlardır.
Çevre düzeni planı; varsa mekânsal strateji planlarının hedef ve stratejilerine uygun olarak yerleşim, gelişme alanları ve sektörlere ilişkin alt ölçek planlarını yönlendiren genel arazi kullanım kararları çerçevesinde ilke ve kriterleri belirleyen, bölge, havza veya il bütününde hazırlanan, plan hükümleri ve raporuyla bir bütün olan plandır.
Fen adamları; yapı, elektrik tesisatı, sıhhi tesisat ve ısıtma, makine, harita-kadastro ve benzeri alanlarda mesleki ve teknik öğrenim veren en az lise dengi okullardan mezun olmuş veya lise mezunu olup, bir öğretim yılı süreyle bakanlıkların açmış olduğu kursları başarıyla tamamlamış olanlar ile 3308 sayılı Çıraklık ve Meslek Eğitimi Kanununa göre ustalık belgesine sahip olan elemanlardır.
Mekansal Strateji Planı; ekonomik, sosyal politikalar ve çevre politikaları ile stratejilerini mekânla ilişkilendirerek fiziki gelişmeyi ve sektörel kararları yönlendiren, ülke bütününde ve gerekli görülen bölgelerde hazırlanan, raporu ile bütün olan plandır.

İmar Planların Hazırlanması ve Yürürlüğe Konulması:

Planların hazırlanmasında ve yürürlüğe konulmasında aşağıda belirtilen esaslara uyulur.

a) Bölge planları; sosyo - ekonomik gelişme eğilimlerini, yerleşmelerin gelişme potansiyelini, sektörel hedefleri, faaliyetlerin ve alt yapıların dağılımını belirlemek üzere hazırlanacak bölge planlarını, gerekli gördüğü hallerde Devlet Planlama Teşkilatı yapar veya yaptırır.

b) İmar Planları; Nazım İmar Planı ve Uygulama İmar Planından meydana gelir. Mevcut ise bölge planı ve çevre düzeni plan kararlarına uygunluğu sağlanarak, belediye sınırları içinde kalan yerlerin nazım ve uygulama imar planları ilgili belediyelerce yapılır veya yaptırılır. Planlar, plan değişiklikleri ve plan revizyonları; kayıt altına alınmak ve arşivlenmek üzere Bakanlıkça oluşturulan elektronik ortama yüklenmek ve aynı sistem üzerinden Plan İşlem Numarası almak zorundadır. Planlar, belediye meclisince onaylanarak yürürlüğe girer. Bu planlar onay tarihinden itibaren belediye başkanlığınca tespit edilen ilan yerlerinde ve ilgili idarelerin internet sayfalarında bir ay süreyle eş zamanlı olarak ilan edilir. Bir aylık ilan süresi içinde planlara itiraz edilebilir. Belediye başkanlığınca belediye meclisine gönderilen itirazlar ve planları belediye meclisi onbeş gün içinde inceleyerek kesin karara bağlar.

Belediye ve mücavir alan dışında kalan yerlerde yapılacak planlar valilik veya ilgilisince yapılır veya yaptırılır. Valilikçe uygun görüldüğü takdirde onaylanarak yürürlüğe girer. Onay tarihinden itibaren valilikçe tespit edilen ilan yerinde ve ilgili idarelerin internet sayfalarında bir ay süreyle eş zamanlı olarak ilan edilir. Bir aylık ilan süresi içinde planlara itiraz edilebilir. İtirazlar valiliğe yapılır, valilik itirazları ve planları onbeş gün içerisinde inceleyerek kesin karara bağlar.

İmar planları ve bu planlardaki değişikliklerin nerede askıya çıktığına dair bilgilendirme ilanı, askı süresi ile eş zamanlı olarak ilgili muhtarlıkların panosunda duyurulur. Ayrıca plan değişikliği hakkında, değişikliğe konu alanda görülebilir bir şekilde en az 2 adet tabela ile 30 gün süreyle bilgilendirme yapılır.

Kentsel tasarım projeleri uygulama imar planlarıyla birlikte hazırlanabilir. Bu kentsel tasarım projelerinin uygulamasına ilişkin usul ve esaslar Bakanlıkça belirlenir.

Onaylanmış planlarda yapılacak değişiklikler de yukarıdaki usullere tabidir.

Kesinleşen imar planlarının bir kopyası, Bakanlıkça oluşturulan elektronik ortamdaki Ulusal Coğrafi Bilgi Sistemi Altyapısı üzerinden, ilgili idaresi tarafından, arşivlenmek üzere Bakanlığa gönderilir.

İmar planları alenidir. Bu aleniyeti sağlamak ilgili idarelerin görevidir. Belediye Başkanlığı ve mülki amirlikler, imar planının tamamını veya bir kısmını kopyalar veya kitapçıklar haline getirip çoğaltarak tespit edilecek ücret karşılığında isteyenlere verir.

Kesinleşen imar planları veya parselasyon planlarına karşı kesinleşme tarihinden itibaren her halde beş yıl içinde dava açılabilir.

Sanayi alanları, ileri atıksu arıtma tesisleri, ibadethane alanları ve tarımsal amaçlı silo yapıları hariç olmak üzere imar planlarında bina yükseklikleri yençok: serbest olarak belirlenemez.

Sanayi alanları, ibadethane alanları ve tarımsal amaçlı silo yapıları hariç olmak üzere mer’i imar planlarında yençok: serbest olarak belirlenmiş yükseklikler; emsal değerde değişiklik yapılmaksızın çevredeki mevcut teşekküller ve siluet dikkate alınarak, imar planı değişiklikleri ve revizyonları yapılmak suretiyle ilgili idare meclis kararı ile belirlenir. Bu şekilde ilgili idare tarafından belirlenmeyen yükseklikler, maliyetleri döner sermaye işletmesi gelirlerinden karşılanmak üzere Bakanlıkça belirlenir. Oluşacak maliyetlerin %100 fazlası ilgili idaresinden tahsil edilir. Bu şekilde tahsil edilememesi halinde ilgili idarenin 2/7/2008 tarihli ve 5779 sayılı İl Özel İdarelerine ve Belediyelere Genel Bütçe Vergi Gelirlerinden Pay Verilmesi Hakkında Kanun gereğince aktarılan paylarından kesilerek tahsil olunur. Tahsil olunan tutarlar, Bakanlığın döner sermaye işletmesi hesabına gelir olarak kaydedilir.

c) Tarım arazileri, 3/7/2005 tarihli ve 5403 sayılı Toprak Koruma ve Arazi Kullanımı Kanununda belirtilen izinler alınmadan; tarımsal amaç dışında kullanılamaz, planlanamaz, köy ve/veya mezraların yerleşik alanı ve civarı veya yerleşik alan olarak tespit edilemez.

ç) Bakanlıkça belirlenen tanım ve esaslara göre hazırlanıp onaylanan plan, plan değişikliği ve revizyonlarının, parselasyon planlarının, yapı ruhsatı ve yapı kullanma izin belgelerinin, imar mevzuatına konu edilen orto-görüntüler ile diğer coğrafi veri ve bilgilerin, ilgili idareler ile kurum ve kuruluşlarca; Cumhurbaşkanınca belirlenen usul, esas ve ilgili standartlara uygun şekilde ve sayısal olarak; üretilmesi, elektronik ortamda ilan edilmesi, Ulusal Coğrafi Bilgi Sistemi Altyapısı ile entegrasyonunun sağlanması ve bedelsiz olarak Bakanlığa gönderilmesi, Bakanlıkça tesis edilecek elektronik ortam üzerinden paylaşılması, arşivlenmesi ve güncellenmesi zorunludur. Yapı ruhsatına ilişkin işlemlerde bu veriler esas alınır.

d) Arazi kullanımı ve yapılaşmada sadece mekânsal strateji planları, çevre düzeni planları ve imar planları kararlarına uyulur. Mekânsal strateji planları, çevre düzeni planları ve 1/25.000 ölçekli nazım imar planlarında; organize sanayi bölgesi, endüstri bölgesi, sanayi sitesi ve teknoloji geliştirme bölgesine ilişkin kararların alınması ve bu kararlarda değişiklik yapılması Bilim, Sanayi ve Teknoloji Bakanlığının uygun görüşüne tabidir. Alt kademe planların, üst kademe planların kesinleştiği tarihten itibaren en geç bir yıl içinde ilgili idarece üst kademe planlara uygun hale getirilmesi zorunludur. Aksi halde, üst kademe planları onaylayan kurum ve kuruluşlar alt kademe planları en geç altı ay içinde uygun hale getirir ve resen onaylar. Bu süre içinde ruhsat işlemleri, yürürlükte olan uygulama imar planına göre gerçekleştirilir. Bu bent uyarınca yapılacak işlemlerde bu maddenin (c) bendi hükümlerine uyulur.

e) Kamu kurum ve kuruluşları veya plan müellifleri; ilgili kamu kurum ve kuruluşlarından plana ilişkin görüşlerini alır. Kurum ve kuruluşlar, görüşlerini en geç otuz gün içerisinde bildirmek zorundadır. Görüş bildirilmesi için etüt ve analiz gibi uzun süreli çalışma yapılması gereken hallerde ilgili kamu kurum ve kuruluşlarının talebi üzerine otuz günü geçmemek üzere ilave süre verilir. Bu süre içerisinde görüş bildirilmediği takdirde plan hakkında olumsuz bir görüşün bulunmadığı kabul edilir.

f) Kentsel asgari standartlar, Bakanlıkça belirlenen esaslar doğrultusunda çevre düzeni planı ile belirlenebilir. Uygulamaya ilişkin kararlar, yörenin koşulları, parselin bulunduğu bölgenin genel özellikleri, yapının niteliği ve ihtiyacı, erişilebilirlik, sürdürülebilirlik, çevreye etkisi dikkate alınarak ve ölçüleri verilerek Bakanlıkça belirlenen esaslara göre uygulama imar planında belirlenir.

g) Bakanlık; ilgili idareler, kamu kurum ve kuruluşları ile gerçek ve tüzel kişiler tarafından yapılan mekansal planlamaya, harita ve parselasyona, etüt ve projelendirmeye, yapı ruhsatı ve yapı kullanma izni düzenlemeye, enerji kimlik belgesi hazırlanmasına ilişkin iş ve işlemler ile yapı malzemelerini; denetlemeye, aykırılıklar hakkında işlem tesis etmeye, aykırılıkları gidererek mevzuata uygun hale getirmeye yönelik değişiklik yapmaya ve onaylamaya, yapı tatil tutanağı tanzim etmeye, mühürlemeye, yıkım kararı almaya ve yıkımı gerçekleştirmeye, ilgililer hakkında idari yaptırım kararı vermeye yetkilidir. Bu görevlerden, yapı tatil tutanağı tanzim etmeye, mühürlemeye ve yıkım kararına ilişkin rapor düzenleme işi ile denetlemeye ilişkin görevler, Bakanlığın merkez ve taşra teşkilatında, denetçi belgesini haiz personel tarafından gerçekleştirilir. İlgililer Bakanlık denetçileri tarafından istenilen her türlü bilgi ve belgeyi, istenilen süre içerisinde vermek zorundadırlar. Bakanlık denetçilerinin seçimi, eğitimleri, görev, yetki ve sorumlulukları ile çalışma usul ve esasları Bakanlıkça belirlenir.

ğ) Büyükşehir belediyesi sınırının il sınırı olması nedeniyle mahalleye dönüşen ve nüfusu 5.000’in altında kalan yerlerin, kırsal yerleşim özelliğinin devam edip etmediğine büyükşehir belediye meclisince karar verilir. (Ek cümleler:14/2/2020-7221/6 md.) Büyükşehir belediye meclisince aksine bir karar alınmadıkça, uygulama imar planı yapılıncaya kadar bu alanlardaki uygulamalar 27 nci madde hükümlerine göre yürütülür. 27 nci maddede belirtilen projeler, ilçe belediyesince onaylanır ve muhtarlığa bildirilir. Kırsal alanlarda iş yeri açma ve çalışma izni; kadimden kalan veya yapıldığı tarihteki mevzuat kapsamında yola cephesi olmaksızın inşa edilen yapılar ile köy yerleşik alanlarda kalan yapılara kırsal yapı belgesine, yerleşik alan sınırı dışındaki diğer yapılara ise yapı kullanma izin belgesine göre verilir. Köylerde bulunan konutlarda, iş yeri açma ve çalışma izni alınarak ev pansiyonculuğu yapılabilir. Kamuya ait bir yaya veya taşıt yoluna cephe sağlanmadan yapı inşa edilemez, parsel oluşturulamaz. Yerleşme ve yapılaşma özellikleri, mimari doku ve karakteri, gelişme düzey ve potansiyeli açısından önem arz eden köylerde bu özellikleri korumak, geliştirmek ve yaşatmak amacıyla muhtarlık katılımı ile ilgili idarelerce köy tasarım rehberleri hazırlanabilir. Köy tasarım rehberleri ilgili idare meclisi kararı ile onaylanır ve uygulanır.

h) Köylerde ve kırsal özellik gösteren diğer yerleşmelerde yapıların etüt ve projeleri ilgili idarenin veya Bakanlığın taşra teşkilatının mimar ve mühendisleri tarafından hazırlanabilir. Bakanlıkça; bu Kanun kapsamındaki yerleşmelere ilişkin enerji verimli, iklim duyarlı ve ekolojik özellikli plan ve projeler hazırlanabilir veya hazırlattırılabilir, bu nitelikli yapılar inşa edilebilir veya uzun vadeli kredilendirilmek suretiyle desteklenebilir.

ı) Harita, plan, etüt ve projeler; idare ve ilgili kanunlarında açıkça belirtilen yetkili kuruluşlar dışında meslek odaları dahil başka bir kurum veya kuruluşun vize veya onayına tabi tutulamaz, tutulması istenemez. Vize veya onay yaptırılmaması ve benzeri nedenlerle müellifler veya bunlara ait kuruluşların büro tescilleri iptal edilemez veya yenilenmesi hiçbir şekilde geciktirilemez. Müelliflerden bu hükmü ortadan kaldıracak şekilde taahhütname talep edilemez.

i) İdarelerce onaylanmış; mevcut durumu gösteren halihazır haritalar, parselasyon planları ile teknik ve idari düzenlemeleri içeren bu Kanun kapsamındaki planların değişiklik ve revizyonlarında ilk müellifin görüşü veya izni aranmaz.

j) İlgili idareler, Bakanlıkça belirlenen esaslara göre mimari estetik komisyonu kurar. Komisyon, yapıların ve onaylı mimari projelerinin özgün fikir ifade edip etmediğine karar vermeye yetkilidir. Özgün fikir ifade etmeyenlerde yapılacak değişikliklerde ilk müellifin görüşü aranmaz. Özgün fikir ifade eden mimarlık eser ve projelerinde; eserin bütünlüğünü bozmadığına, estetik görünümünü değiştirmediğine, teknik, yönetsel amaçlar ve kullanım amacı nedeniyle zorunlu olduğuna karar verilen değişiklikler müellifinin izni alınmaksızın yapılabilir. Bu durumda ilk müellif tarafından talep edilebilecek telif ücreti; ilgili meslek odasınca belirlenen mimari proje asgari hizmet bedelinin, tamamlanan yapılarda yüzde yirmisini, inşaatı süren yapılarda yüzde on beşini geçemez.

İmar Planının İptali Davası İdari Yargılama Usulu

"İlgililer haklarını ihlal eden bir idari işlem dolayısıyla Danıştaya ve idare ve vergi mahkemelerine doğrudan doğruya tam yargı davası veya iptal ve tam yargı davalarını birlikte açabilecekleri gibi ilk önce iptal davası açarak bu davanın karara bağlanması üzerine, bu husustaki kararın veya kanun yollarına başvurulması halinde verilecek kararın tebliği veya bir işlemin icrası sebebiyle doğan zararlardan dolayı icra tarihinden itibaren dava süresi içinde tam yargı davası açabilirler. Bu halde de ilgililerin 11 nci madde uyarınca idareye başvurma hakları saklıdır."

İmar Planının İptali Davası Hangi Hallerde Açılabilir?

Bir imar planının iptal edilebilmesi için, planın hukuka aykırı olması gerekir. Hukuka aykırılık, idare hukuku prensipleri gereği aşağıdaki başlıklar altında incelenir:

Planın Üst Ölçekli Planlara Aykırılığı: İmar planları, hiyerarşik bir yapıya sahiptir. Nazım imar planı, çevre düzeni planına; uygulama imar planı ise nazım imar planına uygun olmak zorundadır. Eğer bir alt ölçekli plan, üst ölçekli planla çelişiyorsa iptal edilebilir.
Kamu Yararına Aykırılık: İmar planının, kamu yararı yerine kişisel veya özel bir menfaate hizmet etmesi. Örneğin, bir yeşil alanın ticaret alanına dönüştürülmesi.
Hukuk ve Eşitlik İlkesine Aykırılık: Planın, aynı koşullardaki parsellere farklı uygulamalar getirmesi. Örneğin, komşu parsellerden birine yüksek kat izni verilirken, diğerine düşük kat izni verilmesi.
Yetki ve Şekil Yönünden Aykırılık: Planı hazırlayan veya onaylayan idari makamın yetkili olmaması veya planın askıya çıkarma, ilan gibi yasal süreçlere uygun olarak yapılmaması.
Planlama Esaslarına ve Şehircilik İlkelerine Aykırılık: Planın, fen, sağlık ve çevre koşullarına aykırı olması. Örneğin, bir bölgede trafik yükünü artıracak şekilde planlama yapılması.

İmar Planına İtiraz ve İptal Davası Süreci

İmar planı sürecinde, itiraz ve dava olmak üzere iki aşamalı bir hukuki süreç bulunmaktadır.

İdari İtiraz (Askı Sürecindeki İtiraz):
- Bir imar planı hazırlandıktan sonra, ilgili belediyede veya valilikte 30 gün süreyle askıya çıkarılır.
- Bu 30 günlük askı süresi içinde, planın hukuka aykırı olduğunu düşünen herkes, ilgili idareye yazılı bir dilekçe ile itiraz edebilir.
- İdare, bu itirazı 30 gün içinde değerlendirir ve karara bağlar.
- Eğer idare, itirazınızı reddederse veya bu süre içinde bir cevap vermezse, dava açma hakkınız doğar.
İdari İşlemin İptali Davası (Askı Süresi Sonrası):
- Askı süresi içinde itiraz edilmese dahi, planın askıdan indiği tarihten itibaren 60 gün içinde İdare Mahkemesi'nde iptal davası açılabilir.
- Dava açma süresi, hukuki ve kanuni bir süredir ve kaçırılması halinde dava açma hakkı kaybedilir.
- Dava, planı onaylayan idari makama (örneğin, Büyükşehir Belediyesi) karşı açılır.

İmar Planı İptali Davası Tam Yargı Davası Hangi Durumlarda Açılabilir?

İmar planının iptali, tek başına zararı gidermeye yetmeyebilir. Eğer hukuka aykırı imar planı nedeniyle bir zararınız oluştuysa (örneğin, arsanızın değeri düştüyse), planın iptali davası ile birlikte veya sonrasında tam yargı davası da açabilirsiniz. Tam yargı davası, idarenin hukuka aykırı işlemi veya eylemi nedeniyle uğradığınız maddi ve manevi zararların tazminini talep ettiğiniz davadır. İmar planının iptali davası ile birlikte veya iptal kararı kesinleştikten sonra 60 gün içinde tam yargı davası açılabilir.

İmar Planı İptali Davası Dava Masrafları ve Süresi

İdari Dava Masrafları: İmar planının iptali davası, idari işlemin iptali davası olduğu için, dava değeri bulunmaz ve maktu (sabit) harç ödenir. Dava kazanılırsa, bu harçlar idareden tahsil edilir.
Dava Süresi: İmar planının iptali davaları, teknik ve hukuki açıdan karmaşık davalar olduğu için ortalama olarak 1 ila 2 yıl arasında sürebilir. İstinaf ve temyiz süreçleri de bu süreye eklenebilir.

İmar Planı İptali Davasında Bilirkişi Raporunun Önemi

İmar planının iptali davalarında en önemli delil bilirkişi raporudur. Mahkeme, planın şehircilik ilkelerine, planlama esaslarına ve hukuka uygunluğunu denetlemek için şehir plancısı, mimar, inşaat mühendisi gibi uzmanlardan oluşan bir bilirkişi heyeti atar. Bilirkişi heyeti, dava konusu planı teknik açıdan inceleyerek bir rapor hazırlar ve mahkeme bu rapora göre kararını verir.

İmar Planı İptali Davası Hakkında Sıkça Sorulan Sorular (SSS)

1. İmar planının iptali için dava açma süresi ne kadardır?

İmar planının askıdan indiği tarihten itibaren 60 gün içinde İdare Mahkemesi'nde dava açılması gerekir.

2. İmar planına itiraz dilekçesi nereye verilir?

İmar planına, askı süresi içinde planı hazırlayan veya onaylayan belediyeye (veya valiliğe) yazılı bir dilekçe ile itiraz edilir.

3. Bir imar planı iptal edilince ne olur?

İmar planı iptal edilince, dava konusu olan plan hukuken yok sayılır ve yürürlükten kalkar. Bu durumda, önceki imar planı (varsa) yeniden yürürlüğe girer.

4. İptal davası açmak için mülkiyet sahibi olmak şart mıdır?

Hayır, iptal davası açmak için planın etki alanında mülkiyet sahibi olmak yeterli değildir. Dava açma ehliyeti, planın hukuka aykırı olması nedeniyle subjektif bir menfaatinizin ihlal edilmiş olması şartına bağlıdır. Örneğin, planın arsanızın değerini düşürmesi.

5. İmar planının iptali davası masrafı ne kadardır?

İptal davalarında dava değeri bulunmadığı için maktu harç ödenir. Bu harç miktarı her yıl tarifeye göre belirlenir.

6. İptal davası devam ederken imar planı uygulanabilir mi?

Evet, mahkeme "yürütmenin durdurulması" kararı vermediği sürece idari işlem yürürlüğe devam eder. Yürütmenin durdurulması kararı, telafisi güç veya imkansız zararların önlenmesi amacıyla verilir.