Uzaklaştırma Kararı Nedir, Nasıl Alınır, itiraz - Samsun Boşanma Avukatı

Uzaklaştırma Kararı Nedir? Nasıl Alınır?

Şiddet mağdurlarının can güvenliğini sağlamak amacıyla getirilen uzaklaştırma kararı, 6284 sayılı Ailenin Korunması ve Kadına Karşı Şiddetin Önlenmesine Dair Kanun kapsamında düzenlenen önemli bir hukuki koruma aracıdır. Bu karar, şiddet uygulayan veya şiddet uygulama tehlikesi bulunan kişilerin mağdurdan belirli bir mesafede uzak durmasını, iletişim kurmamasını ve benzeri kısıtlamalara tabi tutulmasını sağlar.

Uzaklaştırma Kararı Nedir?

Uzaklaştırma kararı, şiddet mağduru olan bireylerin (kadın, çocuk, aile bireyleri ve tek taraflı ısrarlı takip mağdurları) can ve mal güvenliklerini sağlamak amacıyla mahkemeler veya kolluk birimleri tarafından verilen tedbir kararıdır. Bu kararla birlikte şiddet uygulayan kişiye karşı çeşitli tedbirler uygulanabilir. Bu tedbirler, mağdurun ve çocuklarının korunmasını, şiddetin önlenmesini ve mağdurun huzurlu bir yaşam sürmesini amaçlar.

Uzaklaştırma Kararının Hukuki Dayanağı

Uzaklaştırma kararları, Türkiye'de 6284 sayılı Ailenin Korunması ve Kadına Karşı Şiddetin Önlenmesine Dair Kanun ile düzenlenmiştir. Bu kanun, şiddete uğrayan veya şiddete uğrama tehlikesi bulunan kişilerin korunmasını amaçlar ve bu doğrultuda çeşitli önleyici ve koruyucu tedbirleri içerir. Kanun, Birleşmiş Milletler Kadınlara Yönelik Şiddetin Ortadan Kaldırılması Bildirgesi ve Avrupa Konseyi Kadınlara Yönelik Şiddet ve Aile İçi Şiddetin Önlenmesi ve Bunlarla Mücadeleye Dair Sözleşme (İstanbul Sözleşmesi) gibi uluslararası metinlerin ruhuna uygun olarak hazırlanmıştır.

Uzaklaştırma Kararını Kimler Alabilir?

Uzaklaştırma kararı için başvuruda bulunabilecek kişiler şunlardır:

Şiddet mağduru kadınlar: Medeni durumuna bakılmaksızın tüm kadınlar bu kararı talep edebilir.
Çocuklar: Şiddete uğrayan çocuklar adına velileri, vasileri veya Cumhuriyet savcılığı başvuruda bulunabilir.
Aile bireyleri: Şiddet mağduru olan diğer aile bireyleri de bu kanun kapsamında korunabilir.
Tek taraflı ısrarlı takip mağdurları: Fiziksel bir şiddet olmasa bile ısrarlı takip, taciz ve rahatsız etme durumlarında da bu karara başvurulabilir.

Uzaklaştırma Kararı Nasıl Alınır?

Uzaklaştırma kararı almak için birkaç farklı yol bulunmaktadır:

Polis veya Jandarma Aracılığıyla Başvuru:
- Şiddet mağduru, en yakın polis karakoluna veya jandarma birimine giderek şikayette bulunabilir. Kolluk kuvvetleri, durumu değerlendirerek acil bir tehlike söz konusu ise derhal uzaklaştırma kararının alınması için gerekli işlemleri başlatır.
Cumhuriyet Savcılığı Aracılığıyla Başvuru:
- Şiddet mağduru veya adına hareket eden kişi, Cumhuriyet Başsavcılığına başvurarak uzaklaştırma kararı talep edebilir.Savcılık, başvuruyu inceleyerek durumu şiddet mağduru için tehlikeli görürse, mahkemeden tedbir kararı talep eder.
Aile Mahkemesi Aracılığıyla Başvuru:
- Şiddet mağduru, doğrudan Aile Mahkemesi'ne başvurarak uzaklaştırma kararı talep edebilir. Bu başvuru dilekçe ile yapılır ve şiddet olayına dair deliller (darp raporu, mesajlar, tanık beyanları vb.) eklenmelidir. Mahkeme, başvuruyu inceledikten sonra şiddet uygulayan hakkında uzaklaştırma kararı verebilir. Aile mahkemesi yoksa Asliye Hukuk Mahkemesi de bu kararı verebilir.

Şiddet durumunda hakim tarafından verilecek önleyici tedbir kararları nelerdir?

Şiddet uygulayanlarla ilgili olarak aşağıdaki önleyici tedbirlerden birine, birkaçına veya uygun görülecek benzer tedbirlere hâkim tarafından karar verilebilir:

a) Şiddet mağduruna yönelik olarak şiddet tehdidi, hakaret, aşağılama veya küçük

düşürmeyi içeren söz ve davranışlarda bulunmaması.

b) Müşterek konuttan veya bulunduğu yerden derhâl uzaklaştırılması ve müşterek

konutun korunan kişiye tahsis edilmesi.

c) Korunan kişilere, bu kişilerin bulundukları konuta, okula ve işyerine yaklaşmaması.

ç) Çocuklarla ilgili daha önce verilmiş bir kişisel ilişki kurma kararı varsa, kişisel

ilişkinin refakatçi eşliğinde yapılması, kişisel ilişkinin sınırlanması ya da tümüyle kaldırılması.

d) Gerekli görülmesi hâlinde korunan kişinin, şiddete uğramamış olsa bile yakınlarına,

tanıklarına ve kişisel ilişki kurulmasına ilişkin hâller saklı kalmak üzere çocuklarına

yaklaşmaması.

e) Korunan kişinin şahsi eşyalarına ve ev eşyalarına zarar vermemesi.

f) Korunan kişiyi iletişim araçlarıyla veya sair surette rahatsız etmemesi.

g) Bulundurulması veya taşınmasına kanunen izin verilen silahları kolluğa teslim etmesi.

ğ) Silah taşıması zorunlu olan bir kamu görevi ifa etse bile bu görevi nedeniyle

zimmetinde bulunan silahı kurumuna teslim etmesi.

h) Korunan kişilerin bulundukları yerlerde alkol ya da uyuşturucu veya uyarıcı madde

kullanmaması ya da bu maddelerin etkisinde iken korunan kişilere ve bunların bulundukları

yerlere yaklaşmaması, bağımlılığının olması hâlinde, hastaneye yatmak dâhil, muayene ve

tedavisinin sağlanması.

ı) Bir sağlık kuruluşuna muayene veya tedavi için başvurması ve tedavisinin sağlanması.

Gecikmesinde sakınca bulunan hâllerde birinci fıkranın (a), (b), (c) ve (d)

bentlerinde yer alan tedbirler, ilgili kolluk amirlerince de alınabilir. Kolluk amiri evrakı en

geç kararın alındığı tarihi takip eden ilk işgünü içinde hâkimin onayına sunar. Hâkim

tarafından yirmidört saat içinde onaylanmayan tedbirler kendiliğinden kalkar.

Uzaklaştırma Kararının İçeriği ve Süresi

Uzaklaştırma kararı ile şiddet uygulayan kişiye karşı çeşitli tedbirler uygulanabilir. Bunlar arasında en yaygın olanları şunlardır:

Şiddet mağduruna yaklaşmamak,
Şiddet mağdurunun bulunduğu konuta, okula veya iş yerine yaklaşmamak,
Şiddet mağdurunun telefon, mesaj, e-posta gibi iletişim araçlarıyla rahatsız etmemek,
Varsa ortak çocuklarla kişisel ilişki kurma hakkının kısıtlanması veya kaldırılması,
Şiddet mağdurunun kullandığı eşyalara ve evcil hayvanlara zarar vermemek.

Uzaklaştırma kararının süresi, olayın niteliğine ve tehlikenin boyutuna göre değişmekle birlikte, genellikle 1 ila 6 ay arasında belirlenir. Ancak bu süre, tehlikenin devam etmesi halinde uzatılabilir.

Uzaklaştırma Kararına İtiraz

Verilen kararlara karşı tefhim veya tebliğ tarihinden itibaren iki hafta içinde ilgililer tarafından aile mahkemesine itiraz edilebilir. Hâkim tarafından verilen tedbir kararlarına itiraz üzerine dosya, o yerde aile mahkemesinin birden fazla dairesinin bulunması hâlinde, numara olarak kendisini izleyen daireye, son numaralı daire için birinci daireye, o yerde aile mahkemesinin tek dairesi bulunması hâlinde asliye hukuk mahkemesine, aile mahkemesi hâkimi ile asliye hukuk mahkemesi hâkiminin aynı hâkim olması hâlinde ise en yakın asliye hukuk mahkemesine gecikmeksizin gönderilir. İtiraz mercii kararını bir hafta içinde verir. İtiraz üzerine verilen kararlar kesindir.

Uzaklaştırma Kararına Aykırılık Durumunda Ne Olur?

Şiddet uygulayan kişi, hakkında verilen uzaklaştırma kararına aykırı hareket ederse, bu durum ciddi hukuki sonuçlar doğurur. Karara aykırılık halinde mağdurun kolluk birimlerine durumu bildirmesi yeterlidir. Kolluk kuvvetleri, karara aykırı hareket eden kişiyi zorla getirme kararı ile mahkemeye sevk eder. Mahkeme, karara aykırılığın tespiti halinde şiddet uygulayan hakkında 3 günden 10 güne kadar zorlama hapsine hükmedebilir. Tekrar aykırılık halinde bu süre 15 günden 30 güne kadar çıkarılabilir.

Uzaklaştırma Kararı Hakkında Sıkça Sorulan Sorular (SSS)

Uzaklaştırma kararı ne kadar sürede çıkar?

Uzaklaştırma kararı, şiddetin aciliyetine göre aynı gün içinde veya birkaç gün içinde çıkarılabilir. Özellikle acil durumlarda kolluk kuvvetleri anında tedbir alabilir.

Uzaklaştırma kararının süresi ne kadardır ve uzatılabilir mi?

Karar, genellikle 1 ila 6 ay süreyle verilir. Kararın süresi sona ermeden önce, şiddet riskinin devam etmesi halinde uzatılması talep edilebilir.

Karşı tarafın uzaklaştırma kararına itiraz hakkı var mı?

Evet, hakkında uzaklaştırma kararı verilen kişinin bu karara 7 gün içinde itiraz etme hakkı bulunmaktadır. İtiraz, kararı veren mahkemeye yapılır.

Uzaklaştırma kararı varken eve giren kişi nasıl engellenir?

Uzaklaştırma kararı olan bir kişi eve girmeye çalışırsa veya karar ihlal edilirse, derhal 112 Acil Çağrı Merkezi veya en yakın kolluk birimi aranmalıdır. Kolluk kuvvetleri olaya müdahale ederek gerekli yasal işlemleri başlatır.

Uzaklaştırma kararı almam için boşanma davası açmam şart mı?

Hayır, uzaklaştırma kararı almak için boşanma davası açmanız şart değildir. Şiddet tehdidi veya mevcut şiddet durumunda, boşanma davası açmadan da bu kararı talep edebilirsiniz.

Uzaklaştırma kararı boşanma davasını etkiler mi?

Uzaklaştırma kararı, şiddetin varlığını gösteren önemli bir delil niteliğindedir. Bu durum, boşanma davasında şiddet gören eşin lehine bir durum oluşturabilir ve özellikle velayet, nafaka ve tazminat gibi konularda mahkemenin kararını etkileyebilir.