Karşılıksız Yararlanma Suçu ve Cezası TCK 163 - Samsun Avukat

Karşılıksız Yararlanma Suçunun Unsurları Nelerdir?

-Otomatlar aracılığı ile sunulan ve bedeli ödendiği takdirde yararlanılabilen bir hizmetten ödeme yapmadan yararlanan kişi,

-Telefon hatları ile frekanslarından veya elektromanyetik dalgalarla yapılan şifreli veya şifresiz yayınlardan sahibinin veya zilyedinin rızası olmadan yararlanan kişi,

-Abonelik esasına göre yararlanılabilen elektrik enerjisinin, suyun veya doğal gazın sahibinin rızası olmaksızın ve tüketim miktarının belirlenmesini engelleyecek şekilde tüketilmesi halinde kişi cezalandırılmaktadır.

Karşılıksız Yararlanma Suçuna Teşebbüs Mümkün Mü?

Teşebbüs, failin suçu işlemek için elverişli hareketlerle eylemine başladıktan sonra elinde olmayan sebeplerle eylemin devamını veya sonucunu getirememesi halidir. Suça teşebbüs halinde fail, meydana gelen zarar veya tehlikenin ağırlığına göre, ağırlaştırılmış müebbet hapis cezası yerine onüç yıldan yirmi yıla kadar, müebbet hapis cezası yerine dokuz yıldan onbeş yıla kadar hapis cezası ile cezalandırılır. Diğer hallerde verilecek cezanın dörtte birinden dörtte üçüne kadarı indirilir.

Suça teşebbüsten bahsedebilmek için, failin eylemine elverişli hareketlerle başlaması ancak bu hareket sonrasında sonucun failin elinde olmayan nedenlerle gerçekleşmemesi gerekmektedir. Dolayısıyla karşılıksız yararlanma suçuna teşebbüsün mümkün olduğunu söyleyebiliriz.

Karşılıksız Yararlanma Suçunun Faili Kimdir?

Suçun kanuni tanımında yer alan fiili birlikte gerçekleştiren kişilerden her biri, fail olarak sorumlu olur. Suçun işlenmesinde bir başkasını araç olarak kullanan kişi de fail olarak sorumlu tutulur. Bu durumda karşılıksız yararlanma suçunun failinin herkes olabileceğini söylemek mümkün olacaktır.

Karşılıksız Yararlanma Suçunun Mağduru Kimdir?

Türk Ceza Kanunu'na göre mağdur, suçtan zarar gören kişidir. Karşılıksız yararlanma suçunun mağduru herhangi bir kimse olabilmektedir.

Karşılıksız Yararlanma Suçu Şikayete Tabi Mi?

Şikayet, bir suç nedeniyle suçtan zarar gören kişinin, yetkili makamlara hukuka aykırı fiili ve faili yetkili makamlara bildirmesidir. Kanunda düzenlenen suçların bir kısmının soruşturulabilmesi ve kovuşturulabilmesi için şikayet şartı aranmaktadır. Bu tür suçlarda şikayet yoksa veya şikayetten vazgeçme varsa suç soruşturulamaz veya kovuşturulamaz. Ancak kanun karşılıksız yararlanma suçunun soruşturulmasında ve kovuşturulmasında mağdurun şikayetini aramamıştır. Dolayısıyla karşılıksız yararlanma suçunun soruşturulması re'sen yapılacaktır.

Karşılıksız Yararlanma Suçunda Uzlaşma Hükümleri Uygulanır Mı?

Uzlaştırma kanunda yazılan şartların gerçekleşmesi halinde tarafların ortak paydada buluşarak yargılamayı sona erdirmeyi amaçlayan alternatif bir yoldur. İlk bakışta karşılıksız yararlanma suçunda uzlaşma hükümlerinin uygulanamayacağı düşünülse de bu suçun Türk Ceza Kanunu'nun 167.maddesindeki kişilere karşı işlenmesi halinde uzlaşma hükümleri uygulama alanı bulacaktır.

Karşılıksız Yararlanma Suçunda Etkin Pişmanlık

Etkin pişmanlık, failin suçun kanunda tanımlanan hareketlerini yerine getirerek tamamlaması sonrasında pişmanlık gösteren eylemlerde bulunması olarak tanımlanabilmektedir. Etkin pişmanlık sonrasında sanığa verilecek cezada indirime gidilecektir. Karşılıksız yararlanma suçunda, fail, azmettiren veya

yardım edenin pişmanlık göstererek mağdurun, kamunun veya özel hukuk tüzel kişisinin

uğradığı zararı, soruşturma tamamlanmadan önce tamamen tazmin etmesi halinde kamu davası açılmaz; zararın hüküm verilinceye kadar tamamen tazmin edilmesi halinde ise, verilecek ceza üçte birine kadar indirilir. Ancak kişi, bu hükümden iki defadan fazla yararlanamaz.

Karşılıksız Yararlanma Suçu Sonucunda Hükmün Açıklanmasının Geriye Bırakılması Kararı (HAGB) Verilebilir Mi?

HAGB veya diğer bir deyişle hükmün açıklanmasının geriye bırakılması kararı, mahkemenin sanık hakkında hükmettiği ceza hakkında hükmünü açıklamamasıdır. Hükmün açıklanmasının geri bırakılmasına karar verilebilmesi için;

a) Sanığın daha önce kasıtlı bir suçtan mahkûm olmamış bulunması,

b) Mahkemece, sanığın kişilik özellikleri ile duruşmadaki tutum ve davranışları göz önünde bulundurularak yeniden suç işlemeyeceği hususunda kanaate varılması,

c) Suçun işlenmesiyle mağdurun veya kamunun uğradığı zararın; aynen iade, suçtan önceki hâle getirme veya tazmin suretiyle tamamen giderilmesi gerekir.

Karşılıksız yararlanma suçunun kanunda yer alan cezasının alt sınırı;

-Suç otomatlar aracılığıyla gerçekleşirse 2 ay,

-Suç telefon hatları vasıtasıyla gerçekleşirse 6 ay,

-Suç abonelik esasına göre yararlanılabilen elektrik, su ve doğalgaz abonelikleri hakkında işlenirse 1 yıldır.

Kanunda yer alan cezaların alt sınırı dikkate alındığında karşılıksız yararlanma suçunda hükmün açıklanmasının geriye bırakılmasına ilişkin hükümlerin uygulanabileceğini söylemek mümkündür.

Karşılıksız Yararlanma Suçunda Görevli Mahkeme Neresidir?

Karşılıksız yararlanma suçunda görevli mahkeme Asliye Ceza Mahkemesidir.

Karşılıksız Yararlanma Suçunun Cezası Kaç Yıldır?

Otomatlar aracılığı ile sunulan ve bedeli ödendiği takdirde yararlanılabilen bir hizmetten ödeme yapmadan yararlanan kişi, iki aydan altı aya kadar hapis veya adlî para cezası ile cezalandırılır.

-Telefon hatları ile frekanslarından veya elektromanyetik dalgalarla yapılan şifreli veya şifresiz yayınlardan sahibinin veya zilyedinin rızası olmadan yararlanan kişi, altı aydan iki yıla kadar hapis veya adlî para cezası ile cezalandırılır.

Karşılıksız Yararlanma Suçunu Düzenleyen TCK'nın 163.maddesinin Gerekçesi Nedir?

Karşılıksız yararlanma suçunu düzenleyen TCK'nın 163.maddesinin gerekçesi şu şekilde açıklanmıştır: "Madde metninde karşılıksız yararlanma suçu tanımlanmıştır. Otomatlar aracılığı ile sunulan ve bedeli ödendiği takdirde yararlanılabilen bir hizmetten ödeme yapmadan yararlanmak, karşılıksız yararlanma suçunu oluşturmaktadır. Otomatlar aracılığı ile satışa sunulan hizmetlerden, otomatın teknik işleyişini devre dışı bırakan müdahalelerle, bedeli ödenmeksizin yararlanılması durumunda, ortada bir taşınabilir mal bulunmadığı için, hırsızlık suçu oluşmayacaktır. Örneğin, toplu taşım sistemlerinde yolcuların geçişlerini kontrol eden otomatlara müdahale edilmek suretiyle ücret ödenmeksizin yolculuk yapılması durumunda, karşılıksız yararlanma suçunun oluştuğunu kabul etmek gerekir. Burada, bir hilenin varlığından söz edilemez. Çünkü bu durumda herhangi bir kişi aldatılmamaktadır. Yapılan müdahale ile bir otomatın teknik işleyişinin devre dışı bırakılması durumunda, bir hilenin varlığından söz edilemez. Çünkü, dolandırıcılık suçu açısından hilenin varlığı için muhatabın mutlaka insan olması gerekir.

Keza, başkasına ya da kamuya ait telefon şebekesinden bedeli ödenmeksizin ve hukuk dışı yollarla yararlanılması durumunda, hırsızlık suçu oluşmaz. Çünkü, ortada taşınabilir bir mal yoktur. Başkasına ya da kamuya ait telefon şebekesinden bedeli ödenmeksizin ve hukuk dışı yollarla yararlanılması fiili, karşılıksız yararlanmanın tipik bir örneğini oluşturmaktadır.

Kamu veya özel kuruluşlarca kurulmuş bulunan telli ve telsiz telefon hatları ile sistemlerinden veya elektromanyetik dalgalar yolu ile şifreli veya şifresiz yayın yapan televizyon yayınlarından sahiplerinin veya zilyetlerinin rızası olmadan yararlanılması durumunda da bu suç oluşur. Bu durumlarda bir mal söz konusu olmadığı için hırsızlık suçunun oluştuğundan söz edilemez."

Karşılıksız Yararlanma Suçu Yargıtay Kararları

"Sanık hakkında düzenlenen tutanakta ara boru ile su kullandığının belirlendiği, bilirkişi raporunda ise endeks gerilemesinin olduğunun tespit edilmesi ancak karşılıksız yararlanma suçuna ilişkin vergili ve cezasız miktarın tespit edilmesi karşısında; karşılıksız yararlanma suçu bakımından özel bir etkin pişmanlık düzenlemesi olan TCK'nun 168/5. maddesi gereğince ve kanun koyucunun amacı doğrultusunda katılan kurumun uğradığı zararı, vergisi dahil suç tutanağı ile belirlenmiş veya belirlenecek olan cezasız tutarı, ödemesi halinde hakkında kamu davası açılamayacağının, ödeme süresi ve yerinin soruşturma merciince sanığa bildirilmeden, bildirime ilişkin belge denetime esas şekilde dosyaya konmadan, sanığa dava açılmasını engelleme imkanı tanınmadan kamu davası açılması karşısında; bunun iddianamenin iadesi sebebi olduğu gözetilmeden kabul edilip yapılan yargılamada, sanığa belirtilen bildirimin yapılması ve sonucuna göre hakkında etkin pişmanlık hükümlerinin uygulanıp uygulanmayacağının takdiri gerekirken, eksik işlem ile yazılı şekilde hüküm kurulması" (Yargıtay 13.Ceza Dairesi 2016/5466E. Ve 2018/7765K.)

"Karşılıksız yararlanma suçu bakımından özel bir etkin pişmanlık düzenlemesi olan 5237 sayılı TCK' nın 168/5. maddesi gereğince ve kanun koyucunun amacı doğrultusunda katılan kurumun uğradığı zararı, suç tutanakları ile belirlenmiş veya belirlenecek olan vergili ve cezasız tutarı ödemesi halinde hakkında kamu davası açılamayacağı hususu, ödeme süresi ve yeri soruşturma merciince sanığa bildirilmeden, bildirime ilişkin belge denetime esas şekilde dosyaya konmadan, sanığa dava açılmasını engelleme imkanı tanınmadan kamu davası açılması karşısında; bunun iddianamenin iadesi sebebi olduğu gözetilmeden kabul edilip yapılan yargılamada, katılan kurumun normal tarifeye göre vergili ve cezasız gerçek zararının ne olduğunun bilirkişiye hesaplattırılarak, sanığın ödemesi halinde 5271 sayılı CMK' nın 223/8. maddesi uyarınca kovuşturma şartının gerçekleşmemesi nedeniyle sanık hakkındaki kamu davasının düşürülmesi, zarar karşılanmıyor ise sanığa kaçak elektrik kullanım bedelini hükümden önce ödemesi halinde TCK' nın 168/5. maddesi uyarınca etkin pişmanlıktan yararlanabileceği hususu hatırlatılıp, talep etmesi halinde zararı gidermesi için kendisine süre verilerek sonucuna göre sanığın hukuki durumunun değerlendirilmesi zorunluluğu,

Kabule göre de, Sanık hakkında tekerrüre esas alınan hükmün konusunun karşılıksız yararlanma suçuna ilişkin olduğunun anlaşılması karşısında; 6352 sayılı Yasanın 84. maddesinde karşılıksız yararlanma suçu yönünden etkin pişmanlık hükümlerinin yeniden düzenlenmesi ve Kanunun geçici 2/2. maddesinde de kesinleşen hükümler yönünden zararın yasada belirlenen koşul ve sürede karşılanması durumunda verilen cezanın tüm sonuçlarıyla ortadan kalkacağının öngörülmesi nedeniyle tekekrrüre esas alınan söz konusu hüküm yönünden yapılacak uyarlama yargılamasının sonucuna göre sanık hakkında 5237 sayılı TCK' nın 58. maddesinde öngörülen tekerrür hükümlerinin uygulanma olanağının tartışılması gerektiğinin gözetilmemesi" (Yargıtay 13.Ceza Dairesi 2016/5561E. Ve 2018/9162K.)