Karşılıksız Çek Keşide Etme Suçu Ve Cezası - Samsun Avukat

Karşılıksız Çek Keşide Etme Suçu Ve Cezası

Çek; taraflarını düzenleyen, lehtar ve muhatap bankanın oluşturduğu bir kambiyo senedidir. Üzerinde yazılı bulunan Düzenleme tarihine göre kanuni ibraz süresi içinde ibrazında, çekle ilgili olarak “karşılıksızdır” işlemi yapılmasına sebebiyet veren kişi cezalandırılmaktadır.

Karşılıksız Çek Keşide Etme Suçunun Unsurları Nelerdir?

Düzenleme tarihine göre kanuni ibraz süresi içinde ibrazında, çekle ilgili olarak “karşılıksızdır” işlemi yapılmasına sebebiyet veren kişi cezalandırılmaktadır. Karşılıksız çek keşide etme suçunun oluşabilmesi için;

-Çekin ibraz süresi içinde bankaya ibraz edilmesi,

-Çek ile ilgili olarak karşılıksızdır işlemi yapılması,

-Karşılıksızdır işlemi nedeniyle hamilin şikayet etmesi gerekmektedir.

Çek Hesabı Sahibi Kimdir?

Çek karşılığını ilgili banka hesabında bulundurmakla yükümlü olan kişi, çek hesabı sahibidir. Çek hesabı sahibinin tüzel kişi olması hâlinde, bu tüzel kişinin mali işlerini yürütmekle görevlendirilen yönetim organının üyesi, böyle bir belirleme yapılmamışsa yönetim organını oluşturan gerçek kişi veya kişiler, çek karşılığını ilgili banka hesabında bulundurmakla yükümlüdür.

Vekil Tayin Edilerek Karşılıksız Çek Düzenlenmesi Halinde Sorumluluk Kime Aittir?

Çek hesabı sahibi gerçek kişi, kendisi adına çek düzenlemek üzere bir başkasını temsilci veya vekil olarak tayin edemez. Gerçek kişinin temsilcisi veya vekili olarak çek düzenlenmesi hâlinde, bu çekten dolayı hukukî ve cezai sorumluluk çek hesabı sahibine aittir.

Hakkında Çek Düzenleme Yasağı Kararı Verilen Kişi Tekrar Çek Hesabı Açtırabilir Mi?

Hakkında çek düzenleme ve çek hesabı açma yasağı kararı verilmiş olan kişi, elindeki bütün çek yapraklarını ait olduğu bankalara iade etmekle yükümlüdür. Bu kişi adına yeni bir çek hesabı açılamaz. Hakkında çek düzenleme ve çek hesabı açma yasağı kararı verilmiş olan kişi, kararın kendisine tebliğ edildiği tarihten itibaren on gün içinde, düzenlemiş bulunduğu ve henüz karşılığı tahsil edilmemiş olan çekleri, düzenleme tarihlerini, miktarlarını ve varsa lehtarlarını da göstermek suretiyle, muhatap bankaya liste hâlinde vermekle yükümlüdür.

Karşılıksız Çek Keşide Etme Suçunun Faili Kimdir?

Suçun kanuni tanımında yer alan fiili birlikte gerçekleştiren kişilerden her biri, fail olarak sorumlu olur. Suçun işlenmesinde bir başkasını araç olarak kullanan kişi de fail olarak sorumlu tutulur. karşılıksız çek keşide etme suçunun faili herkes olabilmektedir.

Karşılıksız Çek Keşide Etme Suçu Şikayete Tabi Mi?

Şikayet, bir suç nedeniyle suçtan zarar gören kişinin, yetkili makamlara hukuka aykırı fiili ve faili yetkili makamlara bildirmesidir. Kanunda düzenlenen suçların bir kısmının soruşturulabilmesi ve kovuşturulabilmesi için şikayet şartı aranmaktadır. Bu tür suçlarda şikayet yoksa veya şikayetten vazgeçme varsa suç soruşturulamaz veya kovuşturulamaz. Karşılıksız çek düzenleme suçunun soruşturulması ve kovuşturulması için mağdurun şikayeti aranmaktadır.

Karşılıksız Çek Keşide Etme Suçu Uzlaşmaya Tabi Mi?

Uzlaştırma kanunda yazılan şartların gerçekleşmesi halinde tarafların ortak paydada buluşarak yargılamayı sona erdirmeyi amaçlayan alternatif bir yoldur. Uzlaştırmaya tabi suçlar; şikayete tabi suçlar ve kanunda sayılan diğer suç tipleridir. karşılıksız çek keşide etme suçu şikayete tabi bir suçtur. Bunun yanında bu suç, uzlaşmaya tabi suçlar arasında da sayılmamıştır. Bundan bahisle, karşılıksız çek keşide etme suçunun uzlaşmaya tabi olmadığını söylemek mümkündür.

Karşılıksız Çek Keşide Etme Suçunda Görevli Mahkeme Neresidir?

karşılıksız çek keşide etme suçunda görevli mahkeme İcra Ceza Mahkemeleridir.

Karşılıksız Çek Keşide Etme Suçunun Cezası Kaç Yıldır?

Üzerinde yazılı bulunan düzenleme tarihine göre kanuni ibraz süresi içinde ibrazında, çekle ilgili olarak “karşılıksızdır” işlemi yapılmasına sebebiyet veren kişi hakkında, hamilin şikâyeti üzerine, her bir çekle ilgili olarak, binbeşyüz güne kadar adli para cezasına hükmolunur. Mahkeme ayrıca, çek düzenleme ve çek hesabı açma yasağına; bu yasağın bulunması hâlinde, çek düzenleme ve çek hesabı açma yasağının devamına hükmeder. Yargılama sırasında da resen mahkeme tarafından koruma tedbiri olarak çek düzenleme ve çek hesabı açma yasağına karar verilir.

Hangi Hallerde Fail Ceza Almaz?

Karşılıksız kalan çek bedelinin, çekin üzerinde yazılı bulunan düzenleme tarihine göre kanunî ibraz tarihinden itibaren işleyecek 3095 sayılı Kanuna göre ticarî işlerde temerrüt faiz oranı üzerinden hesaplanacak faizi ile birlikte tamamen ödeyen kişi hakkında,

a) Yargılama aşamasında mahkeme tarafından davanın düşmesine,

b) Mahkûmiyet hükmünün kesinleşmesinden sonra mahkeme tarafından hükmün bütün sonuçlarıyla ortadan kaldırılmasına karar verilir. Mağdurun şikayetten vazgeçmesi de aynı sonucu doğurmaktadır.

Karşılıksız Çek Keşide Etme Suçunda Hükmün Açıklanmasının Geri Bırakılması (HAGB) Kararı Verilebilir Mi?

HAGB veya diğer bir deyişle hükmün açıklanmasının geriye bırakılması kararı, mahkemenin sanık hakkında hükmettiği ceza hakkında hükmünü açıklamamasıdır. Hükmün açıklanmasının geri bırakılmasına karar verilebilmesi için;

-Hükmolunan cezanın 2 yıl veya daha az süreli bir hapis cezası veya adli para cezası olması,

-Sanığın daha önce kasıtlı bir suçtan mahkûm olmamış bulunması,

-Mahkemece, sanığın kişilik özellikleri ile duruşmadaki tutum ve davranışları göz önünde bulundurularak yeniden suç işlemeyeceği hususunda kanaate varılması,

- Suçun işlenmesiyle mağdurun veya kamunun uğradığı zararın; aynen iade, suçtan önceki hâle getirme veya tazmin suretiyle tamamen giderilmesi gerekir. Karşılıksız çek düzenleme suçunun kanunda öngörülen cezasının adli para cezası olmasına rağmen Çek Kanunu'nun 5.maddesine uyarınca bu suçta hükmün açıklanmasının geri bırakılması kararı verilememektedir.

Karşılıksız Çek Keşide Etme Suçu Yargıtay Kararları

"Çekin keşide yeri olarak... yazılmış olmasının çekin unsurlarını etkilediği ve çekin adi senet vasfına dönüştüğü gerekçesiyle karşılıksız çek keşide etme suçunun oluşmadığından bahisle sanık hakkında verilen beraat hükmü ile dolandırıcılık suçunun manevi unsuru olan kastın gerçekleşmediği nedeniyle sanığın üzerine atılı suçun oluşmadığı gerekçesi ile verilen beraat hükümlerinde isabetsizlik görülmemiştir." (Yargıtay 15.Ceza Dairesi 2013/26813E. Ve 216/1524K.)

"Nitelikli dolandırıcılık, resmi belgede sahtecilik ve karşılıksız çek keşide etme suçlarından sanık ... hakkında verilen düşme hükümleri ile sanıklar ... ve ... hakkında nitelikli dolandırıcılık ve resmi belgede sahtecilik suçlarından verilen beraat hükümleri katılanlar vekili tarafından temyiz edilmekle, dosya incelenerek gereği düşünüldü:

Sanıklar ile katılan şirket arasında yapılan ticari alışveriş neticesinde sanıkların ... Şirketine ait suça konu 6 adet çeki katılan şirkete verdikleri, çeklerin bankaya ibrazında karşılığının bulunmadığının anlaşıldığı, yapılan soruşturmada keşideci şirketin yetkilisinin sanık ... olduğu, ancak suça konu çeklerin şirkette yetkisi olmayan oğlu sanık ... tarafından keşide edildiğinin, şirket işlerini ise tüm sanıkların yürüttüğünün tespit edildiği, bu suretle sanık ...'nun nitelikli dolandırıcılık, resmi belgede sahtecilik ve karşılıksız çek keşide etme, diğer sanıklar ... ve ...'nun ise nitelikli dolandırıcılık ve resmi belgede sahtecilik suçlarını işlediklerinin iddia olunduğu olayda; Sanık ...'nun hükümden önce 31/01/2012 tarihinde öldüğünün anlaşılması karşısında; hakkında açılan kamu davalarının düşürülmesine yönelik hükümde; sanık ...'nun şirkette resmi bir sıfatının bulunmaması, çekleri keşide edenin de kendisi olmaması karşısında; atılı suçlardan cezalandırılabilmesi için her türlü şüpheden uzak, kesin ve inandırıcı deliller elde edilememesi; sanık ...'nun ise suça konu çeklerdeki imzayı ve borcu inkar etmemesi, ayrıca yapılan icra takibine de itirazlarının bulunmaması karşısında; atılı suçlardan kastının bulunmaması nedeniyle mahkemece verilen beraat hükümlerinde bir isabetsizlik görülmemiştir." (Yargıtay 15.Ceza Dairesi 2017/1969E. Ve 2017/25845K.)