Adli Para Cezası Nedir? Nasıl Hesaplanır? 2025

Hapis cezası nedir?

Türk ceza hukukunda Suç karşılığında uygulanan yaptırım olarak cezalar, hapis ve adlî para cezalarıdır. Hapis cezaları; Ağırlaştırılmış müebbet hapis cezası, Müebbet hapis cezası, Süreli hapis cezası olarak 3 kategori altında incelenebilir.

Ağırlaştırılmış müebbet hapis cezası: Ağırlaştırılmış müebbet hapis cezası hükümlünün hayatı boyunca devam eder, kanun ve Cumhurbaşkanınca çıkarılan yönetmelikte belirtilen sıkı güvenlik rejimine göre çektirilir iken  Müebbet hapis cezası, hükümlünün hayatı boyunca devam eder. Süreli hapis cezası ise kanunda aksi belirtilmeyen hallerde bir aydan az, yirmi yıldan fazla olamaz. Hükmedilen bir yıl veya daha az süreli hapis cezası, kısa süreli hapis cezasıdır.

Adli para cezası nedir?

Adli para cezası, suç işleyen kişilere özgürlüğü kısıtlayıcı cezalar yerine ekonomik bir yaptırım uygulanmasını sağlayan, modern ceza hukuku sistemlerinde sıkça başvurulan bir ceza türüdür ve suçun ağırlığı ile failin ekonomik durumu dikkate alınarak belirlenir.

Adlî para cezası, beş günden az ve kanunda aksine hüküm bulunmayan hallerde yediyüzotuz günden fazla olmamak üzere belirlenen tam gün sayısının, bir gün karşılığı olarak takdir edilen miktar ile çarpılması suretiyle hesaplanan meblağın hükümlü tarafından Devlet Hazinesine ödenmesinden ibarettir. En az yüz ve en fazla beşyüz Türk Lirası olan bir gün karşılığı adlî para cezasının miktarı, kişinin ekonomik ve diğer şahsi halleri göz önünde bulundurularak takdir edilir. Kararda, adlî para cezasının belirlenmesinde esas alınan tam gün sayısı ile bir gün karşılığı olarak takdir edilen miktar ayrı ayrı gösterilir. Hakim, ekonomik ve şahsi hallerini göz önünde bulundurarak, kişiye adlî para cezasını ödemesi için hükmün kesinleşme tarihinden itibaren bir yıldan fazla olmamak üzere mehil verebileceği gibi, bu cezanın belirli taksitler halinde ödenmesine de karar verebilir. Taksit süresi iki yılı geçemez ve taksit miktarı dörtten az olamaz. Kararda, taksitlerden birinin zamanında ödenmemesi halinde geri kalan kısmın tamamının tahsil edileceği ve ödenmeyen adlî para cezasının hapse çevrileceği belirtilir.

Hapis Cezasının Adli Para Cezasına Çevrilme Şartları Nelerdir?

Türk Ceza Kanunu’na (TCK) göre, hapis cezasının adli para cezasına çevrilmesi, bazı koşulların gerçekleşmesine ve hâkimin takdirine bağlıdır. Bu süreçte failin sosyo-ekonomik durumu, suçun işleniş biçimi ve failin yargılama sürecindeki tutum ve davranışları dikkate alınır.

1-Kasten işlenen suçlarda, adli para cezasına çevrilebilmesi için hükmedilen hapis cezasının süresi 1 yıl veya daha az olmalıdır (TCK m.50). Taksirle işlenen suçlarda, hapis cezasının süresine ilişkin bir sınır bulunmamaktadır. Eğer suç bilinçli taksirle işlenmişse, adli para cezasına dönüştürülmez.

2-Hapis cezasının adli para cezasına çevrilmesi genellikle hâkimin takdir yetkisine bağlıdır. Ancak bazı durumlarda hâkim, bu yetkisini kullanmadan cezayı adli para cezasına çevirmek zorundadır:

 a)30 Gün ve Daha Az Süreli Hapis Cezaları: Hükmedilen hapis cezası 30 gün veya daha az süreli ise hâkim bu cezayı adli para cezasına çevirmekle yükümlüdür (TCK m.50/3).

b)Yaş Durumu: Failin yaşı 18’den küçük veya 65’ten büyük ise ve hükmedilen hapis cezası 1 yıldan az süreliyse bu ceza adli para cezasına çevrilmek zorundadır (TCK m.50/2).

Kısa süreli hapis cezası adli para cezasına çevrilebilir mi?

Kısa süreli hapis cezası, suçlunun kişiliğine, sosyal ve ekonomik durumuna, yargılama sürecinde duyduğu pişmanlığa ve suçun işlenmesindeki özelliklere göre;

a) Adlî para cezasına, (Bilinçli taksir hali hariç olmak üzere)

b) Mağdurun veya kamunun uğradığı zararın aynen iade, suçtan önceki hale getirme veya tazmin suretiyle, tamamen giderilmesine,

c) En az iki yıl süreyle, bir meslek veya sanat edinmeyi sağlamak amacıyla, gerektiğinde barınma imkanı da bulunan bir eğitim kurumuna devam etmeye,

d) Mahkûm olunan cezanın yarısından bir katına kadar süreyle, belirli yerlere gitmekten veya belirli etkinlikleri yapmaktan yasaklanmaya,

e) Sağladığı hak ve yetkiler kötüye kullanılmak suretiyle veya gerektirdiği dikkat ve özen yükümlülüğüne aykırı davranılarak suç işlenmiş olması durumunda; mahkûm olunan cezanın yarısından bir katına kadar süreyle, ilgili ehliyet ve ruhsat belgelerinin geri alınmasına, belli bir meslek ve sanatı yapmaktan yasaklanmaya,

f) Mahkûm olunan cezanın yarısından bir katına kadar süreyle ve gönüllü olmak koşuluyla kamuya yararlı bir işte çalıştırılmaya, çevrilebilir.

Adli para cezası nasıl hesaplanır?

Hapis cezasının süresi gün, ay ve yıl hesabıyla belirlenir. Bir gün, yirmidört saat; bir ay, otuz gün olarak hesaplanır. Yıl, resmi takvime göre hesap edilir. Hapis cezası için bir günün, adlî para cezası için bir Türk Lirasının artakalanı hesaba katılmaz ve bu cezalar infaz edilmez. Adlî para cezası hesaplanırken,  cezanın belirlenmesi ve bireyselleştirilmesine yönelik artırma ve indirimler, gün üzerinden yapılır. Adlî para cezası, belirlenen sonuç gün ile kişinin bir gün karşılığı ödeyebileceği miktarın çarpılması suretiyle bulunur. Adli para cezasının seçimlik ceza olarak öngörüldüğü suçlarda bu cezaya ilişkin gün biriminin alt sınırı, o suç tanımındaki hapis cezasının alt sınırından az; üst sınırı da, hapis cezasının üst sınırından fazla olamayacaktır.

Adli para cezasının mahsubu nedir?

Hüküm kesinleşmeden önce gerçekleşen ve şahsi hürriyeti sınırlama sonucunu doğuran bütün haller nedeniyle geçirilmiş süreler, hükmolunan hapis cezasından indirilir. Adlî para cezasına hükmedilmesi durumunda, bir gün beşyüz Türk Lirası sayılmak üzere, bu cezadan indirim yapılır.

Genel ve özel affın adli para cezasına etkisi nedir?

Özel af ile hapis cezasının infaz kurumunda çektirilmesine son verilebilir veya infaz kurumunda çektirilecek süresi kısaltılabilir ya da adlî para cezasına çevrilebilir. Genel af, özel af ve şikayetten vazgeçme, müsadere olunan şeylerin veya ödenen adlî para cezasının geri alınmasını gerektirmez.

Suçun tekrarı halinde adli para cezası uygulanır mı?

Tekerrür halinde, sonraki suça ilişkin kanun maddesinde seçimlik olarak hapis cezası ile adlî para cezası öngörülmüşse, hapis cezasına hükmolunur.

Hapis cezası kesinleştikten sonra adli para cezasına çevrilebilir mi?

Suç tanımında hapis cezası ile adlî para cezasının seçenek olarak öngörüldüğü hallerde, hapis cezasına hükmedilmişse; bu ceza artık adlî para cezasına çevrilmez.

Adli para cezası günlük ne kadar 2025?

Adli para cezasının miktarı en az 20 ve en fazla 100 TL olan bir gün karşılığı adlî para cezasının miktarı şeklindeydi. 8. Yargı paketi ile adli para cezası günlük en az 100 ve en fazla 500 TL olarak düzenlenmiştir.