İrtikap Suçu ve Cezası TCK 250 – Samsun Avukat

İrtikap suçu nedir?

İrtikap suçu Türk Ceza Kanununun 2. Kitap Millete ve Devlete Karşı Suçlar ve Son Hükümler isimli 4. Kısım, Kamu İdaresinin Güvenilirliğine ve İşleyişine Karşı Suçlar birinci bölümde 250. Maddede yer almaktadır.

İrtikap suçu cezası nedir?

Görevinin sağladığı nüfuzu kötüye kullanmak suretiyle kendisine veya başkasına yarar sağlanmasına veya bu yolda vaatte bulunulmasına bir kimseyi icbar eden kamu görevlisi, beş yıldan on yıla kadar hapis cezası ile cezalandırılır. Kamu görevlisinin haksız tutum ve davranışları karşısında, kişinin haklı bir işinin gereği gibi, hiç veya en azından vaktinde görülmeyeceği endişesiyle, kendisini mecbur hissederek, kamu görevlisine veya yönlendireceği kişiye menfaat temin etmiş olması halinde, icbarın varlığı kabul edilir.

Güveni kötüye kullanma suretiyle irtikap suçu cezası nedir?

Görevinin sağladığı güveni kötüye kullanmak suretiyle gerçekleştirdiği hileli davranışlarla, kendisine veya başkasına yarar sağlanmasına veya bu yolda vaatte bulunulmasına bir kimseyi ikna eden kamu görevlisi, üç yıldan beş yıla kadar hapis cezası ile cezalandırılır.

Kişinin hatasından yararlanarak güveni kullanma suretiyle irtikap suçu cezası nedir?

İkinci fıkrada tanımlanan suçun kişinin hatasından yararlanarak işlenmiş olması halinde, bir yıldan üç yıla kadar hapis cezasına hükmolunur.

İrtikap suçunda cezayı azaltıcı haller nelerdir?

İrtikap edilen menfaatin değeri ve mağdurun ekonomik durumu göz önünde bulundurularak, göre verilecek ceza yarısına kadar indirilebilir.

Denetim görevinin ihmali suçunun cezası nedir?

Zimmet veya irtikap suçunun işlenmesine kasten göz yuman denetimle yükümlü kamu görevlisi, işlenen suçun müşterek faili olarak sorumlu tutulur.

Denetim görevini ihmal ederek irtikap suçunun işlenmesi cezası nedir?

Denetim görevini ihmal ederek, zimmet veya irtikap suçunun işlenmesine imkan sağlayan kamu görevlisi, üç aydan üç yıla kadar hapis cezası ile cezalandırılır.

İrtikap davası görevli mahkeme neresidir?

İrtikap davası görevli mahkeme Ağır ceza mahkemesidir.

İrtikap davası dava zamanaşımı nedir?

İrtikap davası dava zamanaşımı 15 yıldır.

İcbar suretiyle irtikap nedir?

Bu suç, TCK 250. maddesinde düzenlenmiş olup, failin cebir veya tehdit yoluyla mağduru zorlamasıyla oluşur. Menfaatin sağlanması için mağdurun serbest iradesi ortadan kalkmış olmalıdır. İcbar suretiyle irtikap, kamu görevlisinin, mağduru zorlayarak, tehdit ederek veya baskı uygulayarak haksız bir menfaat sağlamaya mecbur bırakmasıdır. Bu suçta kamu görevlisi, mağdurun iradesini tamamen ortadan kaldıracak derecede bir baskı veya tehdit kullanarak, onu kendisine ya da bir başkasına menfaat sağlamaya zorlar. Cebri irtikap suçu, kamu görevlisinin sıfat ve görevini kötüye kullanarak kişiyi tazyik etmesi ile başlayıp, bu sıkıştırma karşısında ferdin de memurun haksız işlemlerini önlemek zorunluluğunu duyarak ona menfaat temin ve vaat etmesi ile oluşur. Kamu görevlisi açıkladığı istekler yerine getirilmezse mağdurun işini yapmayacağını söylemek suretiyle onu manevi cebir altında bulundurmaktadır. Böyle haksız bir durumla karşılaşan ve haklı işinin kamu görevlisi tarafından yapılmayacağı veya geciktirileceği ya da haksız bir muameleye maruz kalacağı endişesine kapılan mağdur belli bir şiddete ulaşmış olan bu manevi cebrin etkisiyle ve hakkını elde etmek zorunluluğu karşısında haksız olarak istendiğini bildiği parayı ve sair menfaatleri kamu görevlisine vermekte ya da vaat etmektedir. Burada fert meşru zeminde bulunmaktadır.

İkna suretiyle irtikap nedir?

İkna suretiyle irtikap, kamu görevlisinin, görevinden kaynaklanan nüfuzunu kullanarak mağduru haksız bir menfaat sağlamaya ikna etmesi suretiyle işlenen irtikap suçudur. Bu durumda mağdur, kamu görevlisinin etkisiyle menfaati gönüllü olarak vermiş gibi görünse de aslında aldatılmış veya yönlendirilmiştir.

Hatadan yararlanmak suretiyle irtikap nedir?

Bu suç, TCK 250. maddesi kapsamında değerlendirilir ve kamu görevlisinin bilerek ve isteyerek mağdurun hatasından faydalanması esasına dayanır. atadan yararlanmak suretiyle irtikap, kamu görevlisinin, mağdurun bilgisizliğinden, yanlış anlamasından veya hatalı düşünmesinden faydalanarak kendisine veya bir başkasına haksız menfaat sağlamasıdır. Bu suçta kamu görevlisi, aktif olarak hile veya tehdit kullanmaz; ancak mağdurun bir yanılgı içinde olduğunu bilmesine rağmen, bu yanılgıyı düzeltmeyerek haksız menfaat elde eder.

İrtikap suçu unsurları nelerdir?

-Fail: İrtikap suçunun faili yalnızca kamu görevlisi olabilir. Özel kişiler bu suçu işleyemez.

-Mağdur: Mağdur, genellikle kamu görevlisiyle muhatap olan vatandaşlardır. Ancak suçun mağduru dolaylı olarak devlet ve kamu idaresi de sayılabilir.

-Suç Konusu: Kamu görevlisinin kendisine veya başkasına haksız bir menfaat sağlamasıdır. -Bu menfaat para, mal, hizmet veya başka bir avantaj olabilir.

-Fiil (Hareket Unsuru): Kamu görevlisinin menfaati sağlamak için mağdura karşı şu yollardan birini kullanması gerekir:

--İkna Suretiyle İrtikap: Kamu görevlisi, mağduru yönlendirerek, kandırarak veya telkin ederek menfaati sağlamaya ikna eder.

--Hile Suretiyle İrtikap: Kamu görevlisi, mağduru yanıltmak için hileli ve aldatıcı davranışlar kullanarak haksız menfaat sağlar.

--İcbar Suretiyle İrtikap: Kamu görevlisi, mağduru zorlayarak, tehdit ederek veya baskı yaparak menfaati sağlamaya mecbur bırakır.

İrtikap suçunun madde gerekçesi nedir?

Madde metninde çeşitli şekillerde gerçekleştirilen irtikap fiilleri suç olarak tanımlanmıştır. İrtikabın varlığı için, kamu görevlisinin kişilerden kendisine veya başkasına yarar sağlaması gerekir. Ancak, bu yarar sağlama olgusu çeşitli şekillerde gerçekleşebilir. Madde metninde bu yararlanma olgusunun gerçekleştiriliş şekilleri göz önünde bulundurularak suç tanımlaması yapılmıştır. 

Maddenin birinci fıkrasında icbar suretiyle irtikap suçu tanımlanmıştır. İcbar suretiyle irtikâp suçunun oluşabilmesi için; kamu görevlisinin, bir başkasını kendisine veya başkasına yarar sağlamaya veya bu yolda vaatte bulunmaya icbar etmesi gerekir. Bu icbarın, yürütülen görevin sağladığı nüfuz kötüye kullanılmak suretiyle gerçekleştirilmiş olması gerekir. Ancak, bu icbarın, yağma suçunun oluşumuna neden olan cebir veya tehdit boyutuna varmaması gerekir. Aksi takdirde, gerçekleşen suç, icbar suretiyle irtikâp değil, gasp suçu olur. İcbar teşkil eden fiillerin etkisinde kalan kişi, hukuka aykırı olduğunu bilmesine rağmen, karşılaşabileceği daha ağır zararların önüne geçebilmek için, bu baskının etkisiyle, kamu görevlisinin şahsına veya gösterdiği üçüncü kişiye bir yarar sağlamaktadır. Yarar vaadinde bulunulması hâlinde de, kamu görevlisinin tamamlanmış icbar suretiyle irtikap suçundan dolayı sorumlu tutulması gerekmektedir. Bu durumda aslında icbar suretiyle irtikâp suçu henüz tamamlanmamıştır; ancak, izlenen suç politikası gereğince, failin tamamlanmış suçun cezası ile cezalandırılması öngörülmüştür. Maddenin ikinci fıkrasında ikna suretiyle irtikap suçu tanımlanmıştır. İkna suretiyle irtikâp suçunun oluşabilmesi için; kamu görevlisinin, hileli davranışlarla bir kimseyi kendisine veya başkasına yarar sağlamaya veya bu yolda vaatte bulunmaya ikna etmesi gerekir. İkna suretiyle irtikâp suçunu oluşturan hileli davranışların da kişinin yerine getirdiği kamu görevinin sağladığı güven kötüye kullanılmak suretiyle gerçekleştirilmesi gerekir. İkna suretiyle irtikâp suçunu oluşturan hilenin icraî veya ihmali davranışla gerçekleştirilmesi mümkündür. Bu bakımdan, hatadan yararlanmak suretiyle irtikap, ikna suretiyle irtikap suçunun sadece bir işleniş şeklinden ibarettir. Maddenin üçüncü fıkrasına göre, bu durumda ikna suretiyle irtikap suçunun cezasında indirim yapılması gerekmektedir.