İnsan Üzerinde Deney Suçu ve Cezası TCK 90 - Samsun Avukat

İnsan Üzerinde Deney Suçu Nedir?

Deney; bilimsel bir gerçeği göstermek, bir yasayı doğrulamak, bir varsayımı kanıtlamak amacıyla yapılan işlem, tecrübe olarak tanımlanmıştır. İnsan üzerinde bilimsel bir deney yapan kişi hapis cezası ile cezalandırılmaktadır.

İnsan Üzerinde Deney Suçunun Şartları Nelerdir?

İnsan üzerinde deney suçunun oluşabilmesi için, suçun mağdurun rızasına aykırı olarak veya usule aykırı dolayısıyla da hukuken geçersiz bir rıza sonrasında mağdurun üzerinde bilimsel deney yapılmasıdır.

Hangi Hallerde İnsan Üzerinde Deney Suçu Oluşmaz?

Her şeyden önce insan üzerinde deney suçunun oluşmaması için, bilimsel deney eyleminin hukuken geçerli bir rızaya uygun olarak gerçekleşmesi gerekmektedir. İnsan üzerinde yapılan rızaya dayalı bilimsel deneyin ceza sorumluluğunu gerektirmemesi için;

a) Deneyle ilgili olarak yetkili kurul veya makamlardan gerekli iznin alınmış olması,

b) Deneyin öncelikle insan dışı deney ortamında veya yeterli sayıda hayvan üzerinde yapılmış olması,

c) İnsan dışı deney ortamında veya hayvanlar üzerinde yapılan deneyler sonucunda ulaşılan bilimsel verilerin, varılmak istenen hedefe ulaşmak açısından bunların insan üzerinde de yapılmasını gerekli kılması,

d) Deneyin, insan sağlığı üzerinde öngörülebilir zararlı ve kalıcı bir etki bırakmaması,

e) Deney sırasında kişiye insan onuruyla bağdaşmayacak ölçüde acı verici yöntemlerin uygulanmaması,

f) Deneyle varılmak istenen amacın, bunun kişiye yüklediği külfete ve kişinin sağlığı üzerindeki tehlikeye göre daha ağır basması,

g) Deneyin mahiyet ve sonuçları hakkında yeterli bilgilendirmeye dayalı olarak açıklanan rızanın yazılı olması ve herhangi bir menfaat teminine bağlı bulunmaması gerekmektedir.

İnsan Üzerinde Deney Suçu Çocuklara Karşı İşlenebilir Mi?

İnsan üzerinde deney suçunun mağduru herkes olabilir. Dolayısıyla bu suçun mağduru çocuklar da olabilecektir. Bu suçun çocuklara karşı işlenmesinde bilimsel deneyin cezai sorumluluğu gerektirmemesi için şu şartların gerçekleşmesi gerekmektedir:

a) Deneyle ilgili olarak yetkili kurul veya makamlardan gerekli iznin alınmış olması,

b) Deneyin öncelikle insan dışı deney ortamında veya yeterli sayıda hayvan üzerinde yapılmış olması,

c) İnsan dışı deney ortamında veya hayvanlar üzerinde yapılan deneyler sonucunda ulaşılan bilimsel verilerin, varılmak istenen hedefe ulaşmak açısından bunların insan üzerinde de yapılmasını gerekli kılması,

d) Deneyin, insan sağlığı üzerinde öngörülebilir zararlı ve kalıcı bir etki bırakmaması,

e) Deney sırasında kişiye insan onuruyla bağdaşmayacak ölçüde acı verici yöntemlerin uygulanmaması,

f) Deneyle varılmak istenen amacın, bunun kişiye yüklediği külfete ve kişinin sağlığı üzerindeki tehlikeye göre daha ağır basması,

g) Deneyin mahiyet ve sonuçları hakkında yeterli bilgilendirmeye dayalı olarak açıklanan rızanın yazılı olması ve herhangi bir menfaat teminine bağlı bulunmaması,

h) Yapılan deneyler sonucunda ulaşılan bilimsel verilerin, varılmak istenen hedefe ulaşmak açısından bunların çocuklar üzerinde de yapılmasını gerekli kılması,

ı) Rıza açıklama yeteneğine sahip çocuğun kendi rızasının yanı sıra ana ve babasının veya vasisinin yazılı muvafakatinin de alınması,

i) Deneyle ilgili izin verecek yetkili kurullarda çocuk sağlığı ve hastalıkları uzmanının bulunması gerekmektedir.

Hangi Hallerde İnsan Üzerinde Deney Suçunun Cezası Artar?

İnsan üzerinde deney suçunun işlenmesi sonucunda mağdurun yaralanması veya ölmesi halinde, kasten yaralama veya kasten öldürme suçuna ilişkin hükümler uygulanır.

Hangi Hallerde İnsan Üzerinde Deney Suçunun Cezası İndirilerek Verilir?

Hasta olan insan üzerinde rıza olmaksızın tedavi amaçlı denemede bulunan kişi, bir yıla kadar hapis cezası ile cezalandırılır. Ancak, bilinen tıbbi müdahale yöntemlerinin uygulanmasının sonuç vermeyeceğinin anlaşılması üzerine, kişi üzerinde yapılan rızaya dayalı bilimsel yöntemlere uygun tedavi amaçlı deneme, ceza sorumluluğunu gerektirmez. Açıklanan rızanın, denemenin mahiyet ve sonuçları hakkında yeterli bilgilendirmeye dayalı olarak yazılı olması ve tedavinin uzman hekim tarafından bir hastane ortamında yapılması gerekir.

İnsan Üzerinde Deney Suçuna Teşebbüs Mümkün Mü?

Teşebbüs, failin suçu işlemek için elverişli hareketlerle eylemine başladıktan sonra elinde olmayan sebeplerle eylemin devamını veya sonucunu getirememesi halidir. Suça teşebbüs halinde fail, meydana gelen zarar veya tehlikenin ağırlığına göre, ağırlaştırılmış müebbet hapis cezası yerine onüç yıldan yirmi yıla kadar, müebbet hapis cezası yerine dokuz yıldan onbeş yıla kadar hapis cezası ile cezalandırılır. Diğer hallerde verilecek cezanın dörtte birinden dörtte üçüne kadarı indirilir. Suça teşebbüsten bahsedebilmek için, failin eylemine elverişli hareketlerle başlaması ancak bu hareket sonrasında sonucun failin elinde olmayan nedenlerle gerçekleşmemesi gerekmektedir.İnsan üzerinde deney suçunun failinin elverişi hareketlerle suçun icrasına başlayıp elinde olmayan nedenlerle eylemin devamını veya sonucunu getirememesi halinde insan üzerinde deney suçuna teşebbüsten bahsedilecektir.

İnsan Üzerinde Deney Suçunun Faili Kimdir?

Suçun kanuni tanımında yer alan fiili birlikte gerçekleştiren kişilerden her biri, fail olarak sorumlu olur. Suçun işlenmesinde bir başkasını araç olarak kullanan kişi de fail olarak sorumlu tutulur. Bu suç özelinde faili ikili bir ayrıma tabi tutmak gerekir. TCK'nın 90.maddesinin ilk 3 fıkrası nazarında bu suçun failinin herkes olabileceğini söylemek mümkündür. Ancak TCK'nın 90.maddesinin 4.fıkrası özelinde bu suçun faili sağlık personeli olabilecektir. Keza bu madde hükmü Hasta olan insan üzerinde rıza olmaksızın tedavi amaçlı denemede bulunan kişi, bir yıla kadar hapis cezası ile cezalandırılır. Ancak, bilinen tıbbi müdahale yöntemlerinin uygulanmasının sonuç vermeyeceğinin anlaşılması üzerine, kişi üzerinde yapılan rızaya dayalı bilimsel yöntemlere uygun tedavi amaçlı deneme, ceza sorumluluğunu gerektirmez. Açıklanan rızanın, denemenin mahiyet ve sonuçları hakkında yeterli bilgilendirmeye dayalı olarak yazılı

olması ve tedavinin uzman hekim tarafından bir hastane ortamında yapılması gerekir. Şeklinde düzenlenmiştir.

İnsan Üzerinde Deney Suçunun Mağduru Kimdir?

Türk Ceza Kanunu'na göre mağdur, suçtan zarar gören kişidir. insan üzerinde deney suçunun mağduru da herhangi bir kimse olabilir.

İnsan Üzerinde Deney Suçu Şikayete Tabi Mi?

Şikayet, bir suç nedeniyle suçtan zarar gören kişinin, yetkili makamlara hukuka aykırı fiili ve faili yetkili makamlara bildirmesidir. Kanunda düzenlenen suçların bir kısmının soruşturulabilmesi ve kovuşturulabilmesi için şikayet şartı aranmaktadır. Bu tür suçlarda şikayet yoksa veya şikayetten vazgeçme varsa suç soruşturulamaz veya kovuşturulamaz. Kanun, insan üzerinde deney suçunun soruşturulması ve kovuşturulmasında şikayetin varlığını aramamıştır. Yani insan üzerinde deney suçu kendiliğinden şikayet aranmaksızın soruşturulur ve kovuşturulur.

İnsan Üzerinde Deney Suçu Uzlaşmaya Tabi Mi?

Uzlaştırma kanunda yazılan şartların gerçekleşmesi halinde tarafların ortak paydada buluşarak yargılamayı sona erdirmeyi amaçlayan alternatif bir yoldur. Uzlaştırmaya tabi suçlar; şikayete tabi suçlar ve kanunda sayılan diğer suç tipleridir. insan üzerinde deney suçu şikayete tabi değildir. Bunun yanında bu suç, uzlaşmaya tabi suçlar arasında da sayılmamıştır. Bundan bahisle, insan üzerinde deney suçunun uzlaşmaya tabi olmadığını söylemek mümkündür.

İnsan Üzerinde Deney Suçunda Görevli Mahkeme Neresidir?

İnsan üzerinde deney suçunda görevli mahkeme Asliye Ceza Mahkemesidir.

İnsan Üzerinde Deney Suçunun Cezası Kaç Yıldır?

-İnsan üzerinde bilimsel bir deney yapan kişi, bir yıldan üç yıla kadar hapis cezası ile cezalandırılır.

-İnsan üzerinde deney suçunun işlenmesi sonucunda mağdurun yaralanması veya ölmesi halinde, kasten yaralama veya kasten öldürme suçuna ilişkin hükümler uygulanır.

İnsan Üzerinde Deney Suçu Sonucunda Hükmün Açıklanmasının Geriye Bırakılması Kararı (HAGB) Verilebilir Mi?

HAGB veya diğer bir deyişle hükmün açıklanmasının geriye bırakılması kararı, mahkemenin sanık hakkında hükmettiği ceza hakkında hükmünü açıklamamasıdır. Hükmün açıklanmasının geri bırakılmasına karar verilebilmesi için;

a) Sanığın daha önce kasıtlı bir suçtan mahkûm olmamış bulunması,

b) Mahkemece, sanığın kişilik özellikleri ile duruşmadaki tutum ve davranışları göz önünde bulundurularak yeniden suç işlemeyeceği hususunda kanaate varılması,

c) Suçun işlenmesiyle mağdurun veya kamunun uğradığı zararın; aynen iade, suçtan önceki hâle getirme veya tazmin suretiyle tamamen giderilmesi gerekir.

insan üzerinde deney suçunun temel halinde verilecek cezanın alt sınırı 1 yıldır. Mahkemece verilecek ceza 2 yılın altında olması ve diğer şartların da sağlanması halinde pek tabii HAGB hükümlerinin de uygulanması mümkün olacaktır.