Özel Hayatın Gizliliğini İhlali Suçu ve Cezası TCK 134 - Samsun Avukat

Özel hayatın gizliliğini ihlali suçu nedir?

Özel hayatın gizliliğini ihlali suçu Türk Ceza Kanununun 2. Kitap 2. Kısım 9. Bölümünde Özel Hayata ve Hayatın Gizli Alanına Karşı Suçlar başlıklı bölümünde 134. Maddede yer alır.

5237 sayılı TCK'nın 134. maddesinde düzenlenen özel hayatın gizliliğini ihlal suçu, genel kast ile işlenebilen bir suç olup, failin "kişilerin özel hayatının gizliliğini ihlal etme" neticesini bilerek ve isteyerek gerçekleştirmesi durumunda maddenin ilk fıkrasındaki suçun; hukuka aykırı veya hukuka uygun şekilde elde edilmiş bir özel hayat görüntü ya da ses kaydını bilerek ve isteyerek ifşa etmesi halinde ise maddenin ikinci fıkrasındaki suçun manevi unsurunun oluşacağı kabul edilir. Ancak her iki durumda da kastın varlığından söz edebilmek için failin hukuka aykırı hareket ettiğini bilmesi ve bu şekilde hareket etmeye devam etmesi gerekir. Özel hayat kavramı ise, herkesin bilmediği veya bilmemesi gereken, ancak kişinin kendi iradesiyle başkalarına açıklayabileceği, tamamen kişiye özel olayları ve bilgileri kapsayan bir alan olarak tanımlanır.

Özel hayatın gizliliği ve korunması hakkı nedir?

Özel hayatın gizliliği ve korunması hakkı, Bireylerin kendi kişiliklerini geliştirmek, manevi değerlerine güvence sağlamak için başkaları tarafından bilinmesini istemediği hususlarının oluşturduğu ve bu nedenle de korunması hukuken gerekli görülen hayat alanı üzerindeki temel şahsiyet hakkıdır.

Özel hayatın gizliğinde gizlilikle korunan nedir?

Gizliliği ihlal edilen ve korunması gereken alan kişinin “özel” yaşam alanı olmalıdır.Buradaki özel yaşam, kişinin cinsel hayatına, ailevi hayatına, ruhsal ve bedensel sağlık durumuna ilişkin “sır” ve “mahrem” şeklinde nitelendirilebilecek hususları içermelidir.

Özel hayatın  kapsamı nasıl belirlenir?

Kişilerin özel hayatının gizliliğinin ihlal edilmesi, TCK'nın 134/1. madde ve fıkrasının 1. cümlesinde suç olarak düzenlenmiş olup, özel hayat; kişinin sadece gözlerden uzakta, başkalarıyla paylaşmadığı, kapalı kapılar ardında, dört duvar arasındaki yaşantısı ve mahremiyetinden ibaret değil, herkesin bilmediği veya bilmemesi gereken, istenildiğinde başka kişilere açıklanabilen, tamamen kişiye özel hayat olaylarını ve bilgilerin tamamını içerir. Bu nedenle, kamuya açık alanda bulunulması, bu alandaki her görüntü veya sesin dinlenilmesine, izlenilmesine, kaydedilmesine, sürekli ve izinsiz olarak elde bulundurulmasına rıza gösterildiği anlamına gelmez. Kamuya açık alanda bulunulduğunda dahi, “kalabalığın içinde dikkat çekmezlik, tanınmazlık, bilinmezlik” prensibi geçerli olup, kamuya açık alandaki kişinin, gün içerisinde yaptıkları, gittiği yerler, kiminle niçin, nasıl, nerede ve ne zaman görüştüğü gibi hususları tespit etmek amacıyla sürekli denetim ve gözetim altına alınması sonucu elde edilmiş bilgileri ya da onun başkalarınca görülmesini ve bilinmesini istemeyeceği özel yaşam alanına girdiğinde şüphe bulunmayan faaliyetleri özel hayat kapsamına dahildir; ancak, süreklilik içermeyen ve özel yaşam alanına dahil olmayan olay ve bilgiler ise bu kapsamda değerlendirilemez. Sonuç olarak, bir olay ya da bilginin, özel hayat kapsamına girip girmediği belirlenirken, kişinin toplum içindeki konumu, mesleği, görevi, kamuoyu tarafından tanınıp tanınmadığı, dışa yansıyan davranışları, rıza ve öngörüleri, içinde bulunduğu fiziki çevrenin özellikleri, sosyal ilişkileri, müdahalenin derecesi gibi ölçütler göz önüne alınmalıdır

Avrupa insan hakları sözleşmesine göre Özel hayatın gizliliği ihlali suçu nedir?

Avrupa insan hakları sözleşmesi Özel ve aile hayatına saygı hakkı başlıklı 8. Maddesinde

‘’Herkes özel ve aile hayatına, konutuna ve yazışmasına saygı gösterilmesi hakkına sahiptir. Bu hakkın kullanılmasına bir kamu makamının müdahalesi, ancak müdahalenin yasayla öngörülmüş ve demokratik bir toplumda ulusal güvenlik, kamu güvenliği, ülkenin ekonomik refahı, düzenin korunması, suç işlenmesinin önlenmesi, sağlığın veya ahlakın veya başkalarının hak ve özgürlüklerinin korunması için gerekli bir tedbir olması durumunda söz konusu olabilir.’’ Denilmektedir. Böylece dolaylı yoldan da olsa haberleşmenin gizliliği korunmaktadır.

Anayasaya Kişilerarası konuşmaların dinlenmesi ve kayda alınması nedir?

Anayasanın Özel hayatın gizliliği başlıklı 20. Maddesinde

‘’Herkes, özel hayatına ve aile hayatına saygı gösterilmesini isteme hakkına sahiptir. Özel hayatın ve aile hayatının gizliliğine dokunulamaz. Millî güvenlik, kamu düzeni, suç işlenmesinin önlenmesi, genel sağlık ve genel ahlâkın korunması veya başkalarının hak ve özgürlüklerinin korunması sebeplerinden biri veya birkaçına bağlı olarak, usulüne göre verilmiş hâkim kararı olmadıkça; yine bu sebeplere bağlı olarak gecikmesinde sakınca bulunan hallerde de kanunla yetkili kılınmış merciin yazılı emri bulunmadıkça; kimsenin üstü, özel kâğıtları ve eşyası aranamaz ve bunlara el konulamaz. Yetkili merciin kararı yirmidört saat içinde görevli hâkimin onayına sunulur. Hâkim, kararını el koymadan itibaren kırksekiz saat içinde açıklar; aksi halde, el koyma kendiliğinden kalkar. Herkes, kendisiyle ilgili kişisel verilerin korunmasını isteme hakkına sahiptir. Bu hak; kişinin kendisiyle ilgili kişisel veriler hakkında bilgilendirilme, bu verilere erişme, bunların düzeltilmesini veya silinmesini talep etme ve amaçları doğrultusunda kullanılıp kullanılmadığını öğrenmeyi de kapsar. Kişisel veriler, ancak kanunda öngörülen hallerde veya kişinin açık rızasıyla işlenebilir. Kişisel verilerin korunmasına ilişkin esas ve usuller kanunla düzenlenir.’’

Özel hayatın gizliliği ihlali suçunun cezası nedir?

Kişilerin özel hayatının gizliliğini ihlal eden kimse, bir yıldan üç yıla kadar hapis cezası ile cezalandırılır. Gizliliğin görüntü veya seslerin kayda alınması suretiyle ihlal edilmesi halinde, verilecek ceza bir kat artırılır.

Özel görüntü veya sesleri hukuka aykırı ifşa etmenin cezası nedir?

Kişilerin özel hayatına ilişkin görüntü veya sesleri hukuka aykırı olarak ifşa eden kimse iki yıldan beş yıla kadar hapis cezası ile cezalandırılır. İfşa edilen bu verilerin basın ve yayın yoluyla yayımlanması halinde de aynı cezaya hükmolunur.

Özel hayatın gizliliği davası hangi mahkemede görülür?

Özel hayatın gizliliği davası Asliye Hukuk Mahkemesinde görülür.

Özel hayatın gizliliği davası suçu uzlaşmaya tabi midir?

Özel hayatın gizliliği davası suçunun 134/1  Bir yıldan üç yıla kadar hapis cezası ve 134/2 İki yıldan beşyıla kadar hapis cezası maddeleri uzlaşamaya tabidir.

TCK 134. Maddesindeki değişiklik nedir?

TCK'nın 134. maddesinin 1. fıkrasının 1. cümlesinde, kişilerin özel hayatının gizliliği ihlal edildiği takdirde, altı aydan iki yıla kadar hapis veya adli para cezası, aynı madde ve fıkranın ikinci cümlesinde, gizliliğin görüntü veya seslerin kaydedilmesi suretiyle gerçekleşmesi halinde, bir yıldan iki yıla kadar hapis veya adli para cezası öngörülmüş iken, 05.07.2012 tarihli Resmi Gazete'de yayımlanarak yürürlüğe giren 6352 sayılı Yargı Hizmetlerinin Etkinleştirilmesi Amacıyla Bazı Kanunlarda Değişiklik Yapılması ve Basın Yayın Yoluyla İşlenen Suçlara İlişkin Dava ve Cezaların Ertelenmesi Hakkında Kanun'un 81. maddesi ile yapılan değişiklikle TCK'nın 134. maddesinin 1. fıkrasının 1. cümlesindeki ceza miktarı bir yıldan üç yıla kadar hapis cezası olarak belirlenmiş, aynı madde ve fıkranın ikinci cümlesinde, gizliliğin görüntü veya seslerin kaydedilmesi suretiyle gerçekleşmesi halinde verilecek cezanın bir kat artırılacağı belirtilmiştir.

Özel hayatın gizliliği suçunun madde gerekçesi nedir?

Maddenin birinci fıkrası metninde, özel hayatın gizliliğinin ihlâli suç olarak tanımlanmaktadır. Böylece, gizli yaşam alanına girerek veya başka suretle başkaları tarafından görülmesi mümkün olmayan bir özel yaşam olayının saptanması ve kaydedilmesi cezalandırılmaktadır. İkinci fıkrada, böylece elde edilen saptama ve kayıtlardan herhangi bir suretle yarar sağlanması veya bunların başkalarına verilmesi veya diğer kimselerin bilgi edinmelerinin temini veya basın ve yayın yoluyla açıklanması suçun ağırlaşmış şeklini oluşturmaktadır. Maddenin ikinci fıkrasında, kişinin özel hayatına ilişkin görüntü veya seslerin hukuka aykırı olarak ifşa edilmesi, ayrı bir suç olarak tanımlanmıştır. Bu görüntü veya sesler örneğin soruşturma kapsamında hukuka uygun bir şekilde kayda alınmış olabileceği gibi, birinci fıkrada tanımlanan suçun işlenmesi suretiyle elde edilmiş olabilir. İkinci fıkrada tanımlanan suç, elde edilmiş olan bu ses veya görüntü kayıtlarının ifşasıyla, yayılmasıyla, yani yetkisiz kişilerce öğrenilmesinin sağlanmasıyla oluşur. Bu ifşanın hukuka aykırı olması gerekir. Bu bakımdan özel hayata ilişkin kayıtların, savcılık veya mahkemeye verilmesi, duruşmada gösterilmesi ve dinlenmesi hâlinde, söz konusu suç oluşmayacaktır. İfşanın, basın ve yayın yoluyla yapılması, söz konusu suçun nitelikli unsuru olarak kabul edilmiştir.

Özel hayatın gizliliği Yargıtay kararları:

‘’…Dosya kapsamına göre; sanığın bir dönem arkadaşlık yapmış olduğu katılana ait müstehcen görüntüleri ve kendisi ile yapmış olduğu telefon konuşmasını kaydedip tanıklara gösterdiği ve dinlettiği iddia edilen olayda, sanığın soruşturmanın başından beri suçlamayı kabul etmeyişi, tanıkların soruşturma ve kovuşturma aşamalarında vermiş oldukları çelişkili beyanları karşısında katılanın soyut beyanı dışında, sanığın cezalandırılmasına yeterli her türlü şüpheden uzak, kesin ve inandırıcı delil bulunmaması nedeniyle yerel mahkemenin sanığın beraatine ilişkin kabulünde bir isabetsizlik görülmemiştir…’’(12. Ceza Dairesi 2016/3504 E. 2017/5933 K.)

‘’…Oluşa ve dosya kapsamına göre; sanığın bir dönem duygusal arkadaşlık yaptığı mağdur ile internet ortamında görüntülü olarak konuştukları sırada mağdurun soyunduğu sanığında mağdurun bilgisi ve rızası dışında mağduru kaydedip mağdurla araların bozulması üzerine mağdurun çıplak görüntülerini internette yayımladığı, mağdurun bu olay ile ilgili sanık ile konuştuğu sırada sanığın mağdura “şerefsiz” demek suretiyle hakaret ettiği iddia edilen olayda, yerel mahkemece sanığın sübut bulan eylemelerinin birbirinden bağımsız suç olan görüntü veya seslerin kayda alınması suretiyle özel hayatın gizliliğini ihlal, görüntü veya seslerin ifşa edilmesi suretiyle özel hayatın gizliliğini ihlal ve hakaret suçunu oluşturduğuna ilişkin kabulünde bir isabetsizlik görülmemiştir…’’(12. Ceza Dairesi  2016/11053 E.  2018/1161 K.)